Zehra Zümrüt Selçuk: Şehit Yakınlarımıza Ve Gazilerimize Olan Minnetimizi Gösteriyoruz

Gaziler Ve Şehit Aileler İçin Kapsamlı Bir Sosyal Koruma Sistemi Oluşturulmalıdır

Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk, Zonguldak’ın Ereğli ilçesinde Hüseyin Tatoğlu Kültür Merkezi’nde, şehit yakınları, gaziler, engelliler ve ailelerinin katıldığı toplantıda konuştu. Bakan Selçuk, aziz vatanın, şehit yakınlarının, gaziler ve gazi yakınlarının kendilerine emanet olduğunu dile getirerek, şunları kaydetti:

“Şehit yakınlarına tanınan istihdam hakkını birden ikiye çıkardık. Yaptığımız düzenlemeyle daha önceden istihdam hakkı bulunmayan vazife ve harp malullerinin de istihdam hakkından faydalanmalarını sağladık. İstihdamda 45 yaş şartını kaldırdık. Daha önceden yılda iki defa yapılan atamaları süresiz hale getirdik. Eğitim, konut kredisi desteği, ücretsiz seyahat hakkı gibi daha birçok konuda ekonomik ve sosyal imkânlardan yararlanmalarını sağladık.”

Gaziler Ve Şehit Aileler İçin Kapsamlı Bir Sosyal Koruma Sistemi Oluşturulmalıdır

Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk, Türkiye’de gazilere, gazi yakınlarına ve şehit ailelerine yönelik uygulanan politikaları açıklarken, bunların daha çok konjonktürel ve süreç içinde görülen eksikliklerin kısmen de olsa giderilmesine yönelik palyatif müdahalelerden ibaret olduğu anlaşılmaktadır. Halbuki sosyal alanda stratejik bir açılım yapılmak isteniyorsa ilk önce ilgili sosyal kesime yönelik kapsamlı bir sosyal politika konseptinin geliştirilmesi zaruridir. Çünkü “gazi” ve “şehit yakını” unvanı ancak toplumun tümüne yönelik olarak gösterilen fedakârlığın bir netice olarak verilir.

Dolayısıyla gazilere, gazi yakınlarına ve şehit ailelerine sahip çıkılması, ilk olarak Anayasa ile bu görevin kendisine yüklendiği bir kamusal görevdir. Anayasanın 61. maddesindeki “Devlet harp ve vazife şehitlerinin dul ve yetimleriyle, malul ve gazileri korur ve toplumda kendilerine yaraşır bir hayat seviyesi sağlar.” hükmü ile devletin, bu sosyal kesimin hayat seviyelerinin yükseltilmesi için, her alanda gerekli tedbirleri almakla mükelleftir.

Sosyal politika kapsamında geliştirilmesi gereken gazi ve şehit yakınları dostu yaklaşım ve tedbirler sayesinde, gazilerin, gazi yakınlarının ve şehit ailelerin toplum içinde hak ettiği itibar ve ilgi sağlanabilir. Bu minval üzere aşağıdaki tedbirlerin alınması ilk etapta düşünülebilir:

“Şehit ve Gazi İşleri Başkanlığı” Kurulmalıdır: Direkt olarakAile Bakanlığına bağlı “Şehit ve Gazi İşleri” adı altında bir Başkanlık kurulmalıdır. Bu Başkanlık, profesyonel uzman personel desteği ile gazi ve şehit yakınları için, en isabetli stratejik sosyal politika ilkelerini belirlemeli ve ilkeler doğrultusunda sosyal politikalar geliştirip uygulamalıdır. Böylece bu kesimin sorunlarının daha kısa sürede çözümlenmesi ve onların daha uygun hayat şartları altında yaşamalarına imkân sağlanacaktır.

Müstakil Gazi ve Şehit Aileleri Kanunu Çıkarılmalıdır: Ülkemizde gazilere ve şehit yakınlarına yönelik çıkartılan birçok kanun/yönerge/genelgeler mevcuttur. Ayrı ve dağınık olan hukukî dayanağın, bir kanun ile tek çatı altında toplanması, günümüzde yaşanmakta olan karışıklıkları çözme ve gazi-şehit dostu sosyal politika konseptinin bütünlüğünün sağlanması açısından faydalı olacaktır. Türkiye’de de “Gaziler ve Şehit Aileleri Kanunu”nun çıkarılması, “Kanun Koyucu” tarafından gerçekleştirilmesi gereken bir görevdir. Halkın da çıkan bu millî Kanuna gönülden destek vererek, günlük hayatta gazilerine ve şehit ailelerine gereken saygı ve ilgiyi gösterecektir. Böylece “Gazilik” ve “Şehitlik” olgusunun manen de yüceltmesi sağlanmış olacaktır.

Gazi ve Şehit Yakınları Bilgi Sistemi Kurulmalıdır: Günümüz bilgi çağında, gazilerle ve şehit yakınlarıyla ilgili daha etkin sosyal politikaların uygulanabilmesi için, gereken istatistikî bilgilerin tutulduğu, gazilerin ve şehit ailelerinin internet üzerinden güncel bilgileri takip edebilecekleri ve çeşitli haklara başvuruyu, e-devlet çalışmalarını destekleme maksadına uygun olarak sanal ortamdan gerçekleştirebilecekleri bir “Gazi ve Şehit Aileleri Bilgi Sistemi”nin oluşturulması sağlanmalıdır. ABD’de gaziler, her türlü haklarını internet sitesi üzerinden takip edebilmekte, bu haklardan yararlanabilmeleri için, neler yapmaları gerektiğini ve hangi formları doldurmaları gerektiğini öğrenebilmektedir. Türkiye’de de gaziler ve şehit aileleri için böyle bir sistem oluşturulmalıdır.

Gazilerin Eğitmen Olarak Eğitim Hayatında Yer Alabilmelidir: Gazilik ve gazilere verilen toplum desteğinin ve ilgisinin arttırılmasının sağlanması, gazilerin toplum içinde hak ettikleri saygı ve sevgiyi kazanmalarını kolaylaştıracaktır. Buna yönelik olarak, ilköğretim ve ortaöğretim okullarında (Milli Güvenlik derslerinde veya uygun bir ders müfredatı içerisinde) gazilerin, anılarını paylaşmaları, gazilik hakkında bilgi vermeleri ve gaziliğin önemini anlatmaları ile geleceğimizin teminatı olan çocuklarımızın “Yurt ve Gazi Sevgisi Eğitimi” almaları sağlanabilir.

Gazilerin Eğitim Hizmetlerinden Yararlanabilmelidir: Türkiye’de eğitim hizmetleri sadece gazi ve şehit çocuklarına yönelik olarak verilmektedir. Ancak okumak isteyip de maluliyeti sebebiyle okuma imkânı bulamayan gazilere yönelik olarak da çeşitli “Eğitim İmkânları” (uzaktan eğitim, sınavsız giriş veya ayrılmış belli bir kontenjan dâhilinde sınavlı giriş) sağlanabilir. Ayrıca bir önceki başlıkta bahsedilen “Gazilerin Eğitim Hayatında Yer Almaları”nın sağlanabilmesi için, gazilerin üniversitelerde “Pedagoji” alanında eğitim alabilmelidir. Zira eğitim imkânlarının sağlanması, Anayasanın 45. maddesinde yer alan “Kimse, eğitim ve öğrenim hakkından mahrum bırakılamaz” hükmü gereğince devletin en temel görevlerinden birisidir.

(Malul) Gazilere Yönelik Meslekî Rehabilitasyon Hizmetleri Sunulmalıdır: Aktif istihdam politikalarıyla, çalışamayacak durumda olan gazilerin “Meslekî Rehabilitasyon”, “Meslekî Eğitim” ve “Meslekî Danışmanlık” hizmetleriyle kendilerine uygun işlerde çalışması sağlanabilir. Böylece sosyal ortamdan kopmayan gaziler, kendilerini “işe yaramaz” hissine kapılmaktan korumuş olur. Bu da Sosyal Bütünleşmeyi sağlayarak, toplum içerisinde huzur ve birlikteliğin artmasına yol açacaktır. 25412 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan “Engelli, Eski Hükümlü ve Terör Mağduru İstihdamı Hakkında Yönetmelik” kapsamında engellilere, “Mesleki Rehabilitasyon” ve “İstihdam Danışmanlığı Hizmeti” verilmektedir. Bu hizmetlerden (malul) gazilerin, gazi yakınlarının ve şehit yakınlarının de yararlanması, var olan bir uygulamanın kapsamının genişletilmesi ile basit bir yolla ve kısa sürede çözülebilir.

Gazi ve Şehit Ailelerinin Sosyal Entegrasyonu Sağlanmalıdır: Gazi ve şehit ailelerinin belirsiz aralıklarla ve özel günlerde ziyaret edilmesi, bu ailelerin üzüntülerini bir nebze olsun dindirecek, devlete olan güvenlerini ve sevgilerini yitirmemelerini sağlayacaktır. Bu maksatla ülkemizde bu görevi, askeri birimler üstlenmiştir. Garnizon komutanlıkları, garnizon sınırları içerisindeki gazi ve şehit ailelerini özel günlerde yalnız bırakmayarak onları ziyaret etmekte, kimi zaman ise bu aileleri askeri sosyal tesislerde ağırlayarak onların duygularını paylaşmaktadırlar. Bu görevi sadece askeri birimlerin değil, gerek kamu kurumları, gerek DİYANET, gerekse STK’lar tarafından üstlenilmesi gerekmektedir. Ülke çapında kurulan “Ziyaret Sistemi”nin yanında; “Psikiyatrist”, “Sosyal Hizmet Uzmanı”, “Hekim” ve manevî sosyal hizmet desteğin sağlanması maksadıyla müftülüklerde görevli “Din Görevlileri”nden oluşan profesyonel bir ekip ile donatılmış gezici bir heyetin, gazi ve şehit ailelerini ziyaret ederek, onların hal ve hatırlarının sorulması, tıbbî, meslekî veya psiko-sosyal rehabilitasyona ihtiyaç duyanların belirlenmesi ve bunlara gerekli tedavinin sunulması sağlanabilir.

Gazi Aylıkları, Asgari Hayat Standardına Göre Belirlenmelidir: ABD’de gazilere ve ailelerine sağlanan aylık ve tazminatlar, hak sahibinin gelir durumuna göre belirlenmektedir. Türkiye’de de “Asgari Hayat Standardı”na bağlı olarak belirlenen oranlarda gazi aylık sisteminin oluşturulması sağlanabilir. Böylece gazi ve şehit ailelerinin ekseriyetine daha büyük miktarlarda bir maaşın ödenmesi söz konusu olacaktır.

Kendi başına sosyal ve manevî itibar, dünyevî zorlukları aşabilmek için yeterli değildir. Bu bağlamda hiçbir gazi, gazi yakını ve şahit ailesi maddî sıkıntı yaşamamalıdır. Bunun için, bu sosyal kesimin infak/zekât kapsamında sosyal koruma sistemine dâhil edilmesi elzemdir. Kısacası (malul) gazi ve şehit yakınlarının saadet içinde yaşayabilmeleri için, sosyal devlet, kapsamlı bir sosyal politika konsepti hayata geçirmelidir.

Prof. Dr. Ali SEYYAR

Gelişen Olaylara İslami Bakışın Adresi