Afrika’yı Çalmak: İngiltere Kıtanın Sanatını Nasıl Yağmaladı? – 10

Wolseley’in anılarına göre, Asante liderleri toprakları üzerindeki haklarından vazgeçecekleri, insan kurban etmeye son verecekleri ve İngiltere’nin savaş maliyetini 50.000 ons altınla ödeyecekleri bir anlaşma imzalamaya zorlandılar. Anlaşma ayrıca İngiliz ticari çıkarları için bir ödenek sağladı. Asante liderleri talep edilen tüm altını ödeyemeyince, bölgenin yeni kralı I. Prempeh, toplam miktarı ödemeleri noktasında kendilerine daha çok zaman için izin verilmesi amacıyla İngilizlere başvuruda bulundu. Bu istek reddedildi ve Asante bölgesi, 1895 ile 1896 yılları arasındaki ikinci bir cezalandırıcı seferden sonra 1897 senesinde Britanya İmparatorluğu’nun bir parçası oldu.

Ganalı yetkililer, Nijerya’daki Benin Bronzları ile ilgili gelişmeleri yakından takip ediyor. Akra merkezli ANO Sanat ve Bilgi Enstitüsü’nün kurucusu Nana Oforiatta Ayim, “Artık Nijerya’da (objelerin) geri iadesini savunan bir tür organize yapı var.” şeklinde açıklıyor ve sözlerini şöyle sürdürüyor, “Şu anda harekete geçirmeye çalıştığım şey, objelerimizi geri almak için aynı organize baskı.”

Ayim, hükümete iade konusunda tavsiyelerde bulunacak olan Başkanlık Müzeler ve Anıtlar Komitesi’ne başkanlık ediyor. O yağmalanan Asante hazineleri konusunda kamuya açık çok az veri olduğundan bir “sessizlik” olduğuna inanıyor. Mayıs ayında, 13 kişilik komite, dünya çapında müzeler tarafından tutulan öğelerin envanterinin derlenmesini kapsayacak ileriki adımlar hakkında bir rapor yayınladı.

Al Jazeera’nın Bilgi Edinme Özgürlüğü talebi ile elde ettiği verilere göre, yaklaşık 514 Asante kraliyet kıyafeti British Museum’a, 19’u Victoria ve Albert’e (V&A) ve 14’ü Wallace Koleksiyonu’na bir şekilde ulaştı. New York’taki Met, Dallas Sanat Müzesi, Glasgow Müzeleri ve İngiliz kraliyet ailesi de dahil olmak üzere diğer birçok kurum Asante ganimetini elinde tutuyor.

Wallace Koleksiyonu, Al Jazeera’ya 12 eserin “teşhirde olduğunu ve müze ziyaretinde ücretsiz olarak görülebileceğini” söyledi.

Koleksiyon e-posta yoluyla, “Ülkelerine, eyaletlerine, topluluklarına veya ilk sahibine geri verilecek herhangi bir obje için aktif iade veya ülkesine iade talebimiz yok.” açıklamasında bulundu.

New York’taki Met Müzesi, Gana hazineleri hakkında yorum yapma talebine yanıt vermedi. British Museum, “ethos”unu (ahlaki yapı, karakter) tekrarladı. Müze Al Jazeera’ya verdiği demeçte şunları söyledi. “British Museum koleksiyonunun gücünün, genişliği ve derinliğinde yattığına; milyonlarca ziyaretçinin dünya kültürlerini ve bunların ticaret, göç, zafer veya barışçıl değişim yoluyla zaman içinde nasıl birbirine bağlandıklarını anlamalarını mümkün kıldığına inanıyoruz.” dedi.

Victoria ve Albert Müzesi (V&A), Garrard müzayedesinden 13 kraliyet eseri satın aldı ve yağmalamaya katılan askerlerden ek alımlar yaptı. Al Jazeera’nın bilgi edinme özgürlüğü talebi ile elde edilen ayrıntılara göre, koleksiyonun sadece üç parçası halka açık sergilenirken, 16’sı depoda tutuluyor.

V&A, bir Afrika ülkesinden yalnızca bir iade talebi aldığını söylüyor. Etiyopya’nın eski Devlet Başkanı Girma Wolde-Giorgis, 2008 yılında, 1868 senesinde Maqdala’da İngiliz birlikleri tarafından yağmalanan eserlerin geri gönderilmesini talep eden bir mektup gönderdi. Müze, on yıl sonra, nesneleri uzun süreli olarak ödünç verme teklifiyle yanıt verdi. O teklif reddedildi.

Çeviren: Zehra Kaya

Kaynak: https://www.aljazeera.com/features/2021/10/12/stealing-africa-how-britain-looted-the-continents-art