Artık Toplu İntihara mı Başladık?

Bu sorunun cevabını vermeden önce dünya genelinde intihar göstergelerine bakalım.

Dünya sağlık örgütünün yaptığı araştırmaya göre 40 saniyede bir intihar gerçekleşiyor. Sırasıyla Dünya’da ilk ona giren ülkeler; Litvanya, Rusya, Belarus, Letonya, Estonya, Macaristan, Slovenya, Ukrayna, Kazakistan, Finlandiya dır.

Bu ülkelerdeki intiharın en büyük nedeni alkoldür. Bu ülkelerin dağılan Rusya federasyonundan sonra ortaya çıkan ülkeler olması ayrıca incelenmesi gereken bir konudur.

Türkiye intihar edenler sırasına göre 79 sırada. Dünya genelinde intihar artışlarının son 45 yıl da; bireylerin ekonomik yoksullukla ters orantılı olarak % 60 arttığı gözlenmiş. Yani insanlar fakirleştikçe intiharı bir çıkış yolu olarak görüyor.

Türkiye’de Tüik verilerine göre en yüksek intihar vakaları Kars’ta en düşük intihar vakaları Çankırı’da görülmüş.

‘’Genetik yatkınlığın intihar riskini %42 oranında arttırdığı söyleniyor.  İntiharların yaklaşık yüzde 90’ının psikolojik rahatsızlıklarla ilişkisi vardır. Ayrıca tüm bağımlılıklarda, bazı ekonomik darlıklarda ve daha önce geçirilmiş kafa travması sonrasında intihar görülebilir.

İntihar nedenleri içinde mizaç rahatsızlıklarında yüzde 30, madde bağımlılıklarında yüzde 18, şizofrenilerde yüzde 14, kişilik rahatsızlıklarında yüzde 13 oranlarında intihar vakalarına rastlanıyor

 Tüm kronik rahatsızlıklar, intihar riskini arttırabilir. İntiharların yaklaşık yüzde 50’si alkol ve diğer madde bağımlılıklarında görülür. Hele de ergenlerde hem alkol, hem de madde bağımlılığı birlikte mevcutsa intihar oranı yüzde 70’lere kadar yükselebilir ‘’deniyor. Adeta kurumsal açıklamalarda intiharın temel nedeni olan ekonomik nedenler hafife alınarak geçiştiriliyor.

Türkiye Siyanür intiharları ile tanıştı. Bir ay içerisinde yaşadığımız üç olay, intihar mı cinayet mi tartışmalarına da neden oldu. Bir babanın çocuklarını ve eşini ve kendisini öldürmesi, bir kardeşin; kardeşlerini ve kendini öldürmesi bir intihar mıdır yoksa cinayet mi?

Tekrar sorumuza dönersek, Türkiye’de toplu ölüm şeklinde görülmeye başlayan siyanürle ölümler, cinayet mi intihar mı?

Bizim kanaatimiz bu ölümler hem cinayet hem de intihardır. Olayı sonucu itibari ile değerlendirdiğimizde belki bunu söyleyemeyiz. Ancak olayı sebep sonuç ilişkisi bütünlüğünde masaya yatırdığımızda, hem cinayet hem de intihar diyebiliriz.

Şimdi burada işlenen iki suç var. Bu suçların sebebi olan olayların yanında, kişi ve kurumlarında var. İntihar nedeni olarak önde olan alkol ‘’ İçki kötülüklerin anasıdır, üreten, taşıyan ve satana lanet olsun’’ mealindeki hadisler alkolün ne derece kötülüklere sebebiyet vereceğini ortaya koyarken, Kur’an içkinin şeytanın bir pisliği olduğunu, bundan kaçının ki kurtuluşa eresiniz uyarısını yapar.

Devlet olarak, toplumu bozucu kötülükleri kontrol etme adı altında hem ürettirecek ve üreteceksiniz, hem bundan gelir elde edeceksiniz, sonrada bu kötülüklerin ürettiği sonuçlara göre cezalar vereceksiniz. Sosyal devlet olgusunu katleden tam bir sosyolojik travma…

Türkiye’de aile boyu intiharların tahlili yapıldığında, aile içi toplu alınmış bir kararın olmadığını görüyoruz. Bu kararı ferdin biri alıyor. O da mali yükü omuzlarında taşıyan kişinin olduğunu görüyoruz.

Ekonomik adaletsizliğin oluşturduğu geçim sıkıntısı o kişi üzerinde hem ailesini hem de kendisini öldürmeye götürecek duygu bozukluğuna götürüyor.

Bu insanın aldığı bu kararın, aile fertlerine danışarak ortak bir karar olmadığı açıktır. Evet, bu insan bir cinnet geçirmiş biri olarak cinayet işliyor. Adeta topluma bir mesaj niteliğinde olan bu kararla ailesini de katlediyor.

Türkiye’de yaşanan bu üç aile katliamı tamamen ekonomik nedenlerdir. Geçim sıkıntısıdır. Ne yapacağını bilmeyen insanın manevi boşluğunun katkısıyla da intiharla sonuçlanıyor.

Hem bir iktisatçı hem bir sosyolog olarak bu tip vakaların Türkiye’de ciddi oranda artış göstereceğinin kaygısını taşıyorum.

Toplumu yöneten ve yönetmeye talip olanlar şunu çok iyi anlamaları gerekir; toplumda eğer adaletli bir ekonomik sistemin işleyişini kurgulamazsanız, bu bireysel intiharlar, toplu intiharlara dönüşebilir.

Öfke ile ne yapacağını bilmeyen bir birey, toplum için pimi çekilmiş bir bombadır.

Selam ve dua ile…

Yunus EKŞİ

Gelişen Olaylara İslami Bakışın Adresi