Çocuklara Yardım Alma ve Yardım Etme Bilincinin Kazandırılması

Söze, Şanlı Peygamberimizin bizi yüreklendirici bir sözü ile başlayalım:

“İnsanların en hayırlısı insanlar en fazla hayır sağlayandır.”

Yardımlaşma, kendi gücünü ve imkânlarını başka birinin iyiliği için kullanmak ve yardım etmektir. Yardımlaşma, bizim yeteneğimiz ya da bilgimiz olmayan konularda yardım alıp, kendimize ait bilgi ve yeteneği başkasının bilgi ve yeteneği ile birleştirmektir. Yardımlaşma insana acizliğini, muhtaçlığını ve kudretini, becerisini göstermesi açısından hem bireysel hem de evrensel bir olgudur. Kazandırılmaya hedeflenen her güzel ahlaki davranış ve kişilik gelişimi gibi yardımlaşma bilinci de erken yaşlarda kazandırılması gereken bir özelliktir. Yardımlaşma hem yardım isteyebilme hem de yardım edebilme olarak verilmesi gereken bir eğitimdir.

Yardım İsteyebilme

Yardıma ihtiyaç duyma insanın bir özelliğidir. Yardım isteyebilme bilinci çocuk yetiştirilirken “sen bunu yapabilirsin, sana güveniyoruz“ duygusuyla birlikte “ Bazen bazı konularda yardıma ihtiyaç duyabiliriz, bu bizim yetersiz olduğumuz anlamına gelmez. Bu bazı durumların birlikte daha kolay olacağı anlamına gelir.“ duygusunun da verilmesiyle kazandırılabilecek bir özelliktir. Çünkü çocuk kendini tanımaya başladığı ilk çocukluk döneminde “ben yaparım“ özgüveni ile yardım almayı istemez. Yürümeye yeni başlayan çocukların annelerinin elinden tutmayı istememeleri, yemeğini kendi yemeye başlayan çocuğun yardımı reddetmesi bu yüzdendir. Burada ebeveynlerin dikkat etmesi gereken nokta çocuğun yardıma gerçekten ihtiyaç duyup duymadığını bilmek, yapabileceği konularda yardımsız başarması için fırsat vermek ve yardıma ihtiyaç duydukları zaman yardım isteyebilmelerini sağlamak olacaktır. Misal yürümeyi öğrenmiş bir çocuğu merdiven çıkarken kucağa almak bir yardım değil Onun öğrenme fırsatını engellemektir. Yine aynı şekilde üzerini değiştirebilecek olgunluğa erişmiş bir çocuğun (5 yaş)üzerini ebeveynlerinin değiştirmesi bir yardım değil öğrenme fırsatının engellenmesidir. Ailelerin yardım etme konusunda ki bir hataları da çocuğun sorumluluğunda olması gereken durumları kendi üzerlerine almalarıdır. Odasını fazlaca dağıtmış bir çocuğa “odanı çok dağıttın, yardım et toplayalım “ demek sorumluluğu almak ve çocuktan yardım istemektir. Bunun yerine “odanı toplamanda sana yardımcı olmamı ister misin” diye sormak, sorumluluğu çocuğa vermek ancak yardım edilebileceğini ifade etmek olacaktır.

Ödevler ya da karşılaştıkları her hangi bir konuda gereğinden fazla yardım Çocuğun öz güvenini azaltabileceği gibi Onu tembelleştire de bilir. Ancak gerektiğinde yardım alamamak da yardımlaşma bilincini ve çevresine güvenini zedeleyebilir. O halde yapabilecekleri şeylerde Onlara olan güveni hissettirmek, yardıma ihtiyaç duydukları zaman da bunu ifade edebilmelerini sağlayıp destek olmak doğru davranış biçimi olacaktır.

Yardım Edebilme

Gerçekten ihtiyaç duyduğu anlarda yardım alan çocuk yardımlaşmanın güzelliğini fark etmiş olacaktır. Onlara “bana şu konuda yardımcı olabilir misin? “ diye sormak ise ufuklarını açacaktır. Gün içerisinde aile bireylerinin birbirlerine “yardımcı olabilirim “ cümlesini kurması, aile sohbetlerinde yardıma ihtiyacı olan kişi ve durumlardan söz edilmesi çocuğa bu konuda sorumluluk kazandıracaktır. Günlük ilişkiler de olduğu kadar toplumsal konularda da yardımlaşma erken yaşlarda kazandırılabilir. Çocuklara, yardıma ihtiyacı olan çocuklardan, Onlara olan sorumluluklarımızdan bahsetmek ve etkin katılabilecekleri yardımlarda bulunmak (oynamadığı oyuncakları ihtiyacı olan çocuklar için ayırmak, bir yardım kurumunu götürmek vb ) yardımlaşma ve dayanışmanın hakim olduğu dinimize duyarlı insan yetiştirmek için oldukça faydalı olacaktır.

Sözü Rabbimize bırakalım:

“…Rabbinizin emirleri ve yasakları uygulamada ve özellikle de iyilikler yapmada birbirinizle yardımlaşın…” (el-Mâide 2)

Gelişen Olaylara İslami Bakışın Adresi