Değerlerimize Sahip Çıkalım!

ÇEDES Projesi nedir? Emekli-emektar bir eğitimci olmama rağmen benim dahi yeterince haberdar olmadığım bu projeyi, belli çevrelerin “Adım adım ‘dindar nesil’ projesi” diye niteleyip “Laik ve bilimsel eğitim düşmanı ÇEDES Projesi kaldırılsın” pankartları eşliğinde eleştirmeleri üzerine gündeminize taşıma ihtiyacı duydum. Yazık ki, internette ÇEDES Projesi aleyhine yapılmış önyargılı beyanlar çoğunlukta. Ama ilgili bakanlıklarımızın ve kurumlarımızın resmi sitelerindeki belgelere bakınca projeyi doğru anlıyorsunuz:

Evet; Millî Eğitim Bakanlığı, Gençlik ve Spor Bakanlığı, Diyanet İşleri Başkanlığı arasında imzalanan ortak Protokol kapsamında “Çevreme Duyarlıyım Değerlerime Sahip Çıkıyorum (ÇEDES) Projesi” el-ân uygulanıyor ve ÇEDES Projesi kapsamında tüm il ve ilçelerde Proje koordinatörleri belirlenmiş olup “yaparak yaşayarak öğrenme odaklı” değerler eğitimi çalışmaları devam ediyor. Peki, “amaç” nedir?

T.C. Millî Eğitim Bakanlığı, T.C. Diyanet İşleri Başkanlığı, T.C. Gençlik ve Spor Bakanlığı “Çevreme Duyarlıyım, Değerlerime Sahip Çıkıyorum Projesi Uygulama Usul ve Esasları”, Ankara 2023’ten aktaralım:

Amaç: ‘Öğrencilerimizin “millî, ahlâkî, insanî, manevî ve kültürel değerlerimizi benimseyen, koruyan ve geliştiren fertler olmalarına” ayrıca çağın ve geleceğin becerileriyle donanmış, bu donanımı insanlık hayrına sarf edebilen, bilime sevdalı, kültüre meraklı ve duyarlı; millî, ahlâkî, insanî, manevî ve kültürel değerlerimizi kendi yaşantılarında inşa etmiş; akl-ı selim, kalb-i selim ve zevk-i selim sahibi, bedensel ve sosyal bakımdan dengeli bireyler olarak yetiştirilmesine katkı sağlamaktır.’

1739 Sayılı Millî Eğitim Temel Kanunu’nda Türk Milli Eğitiminin genel amaçları “… Türk Milletinin millî, ahlâkî, insanî, manevî ve kültürel değerlerini benimseyen, koruyan ve geliştiren; ailesini, vatanını, milletini seven ve daima yüceltmeye çalışan, beden, zihin, ahlak, ruh ve duygu bakımlarından dengeli ve sağlıklı şekilde gelişmiş bir kişiliğe ve karaktere, hür ve bilimsel düşünme gücüne, geniş bir dünya görüşüne sahip, insan haklarına saygılı, kişilik ve teşebbüse değer veren, topluma karşı sorumluluk duyan; yapıcı, yaratıcı ve verimli kişiler olarak yetiştirmek” şeklinde vurgulanmıştır. Bu amaçlar doğrultusunda okul dışı değerler eğitimi çalışmalarında kurumlar arası iş birliğine gidilmiştir. 

Görüldüğü gibi, Projenin Amacı Temel Kanuna uygun ifade edilmiş. Projenin Kapsamına gelince:

Proje, 08/06/2017 tarihli ve 30090 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Millî Eğitim Bakanlığı Eğitim Kurumları Sosyal Etkinlikler Yönetmeliği ile 21/01/2020 tarihli ve 1563891 sayılı Millî Eğitim Bakanlığı Sosyal Etkinlik İzinleri Yönergesi doğrultusunda, okullarımızda oluşturulan ve tamamen gönüllülük esasına dayalı olarak veli izin belgesiyle Değerler Kulübüne katılan öğrencileri kapsamaktadır.

ÇEDES Projesi; öğretim programında yer alan kök değerleri kapsamaktadır. Bu değerler adalet, dostluk, dürüstlük, öz denetim, sabır, saygı, sevgi, sorumluluk, vatanseverlik ve yardımseverliktir.

Proje kapsamında: Çevre ve iklim bilincine yönelik çevre temizliği, fidan dikimi faaliyetleri gerçekleştirilmekte; Gençlik Merkezi ve Halk Eğitim kurs faaliyetlerine katılım sağlanmakta; hasta, yaşlı, şehit ailesi ve gazi yakını, hastane, huzurevi ziyaretleri, tarihi ve kültürel mekân gezileri… yapılmaktadır.

(Kulüp çalışmaları kapsamında bu yıl deprem bölgesindeki okullarımıza yönelik destekleme çalışmaları yapılmış, deprem bölgesindeki kardeş okullar ziyaret edilmiş, Değerler Kulübü kermesleri vb. yapılmıştır.)

ÇEDES Projesi Uygulama Mekânları: a) DİB’e bağlı Gençlik Merkezi, Okuma Salonu, Genç Ofis, Cami ve DİB Gençlik Çalışma mekânları… b) GSB’ye bağlı Gençlik Merkezi, Spor Tesisi, Genç Ofis, Kitap Kafe vb.

ÇEDES Koordinasyon Kurulu; ilgili bakanlıklar ve genel müdürlükler tarafından oluşturulmaktadır.

Değerler Kulübü ise: ÇEDES Projesi kapsamında, değerler eğitimi verilmek üzere gönüllülük esasına göre belirlenen öğrencilerden oluşan bir kulüp faaliyetidir.

Bir köşe yazısı kapsamında resmî belgelerle tanıtmaya çalıştığım ÇEDES Projesi hakkında yapılan “eğitim Diyanet’e emanet” türü ithamlara, ilgili bakanlıklar gerekli cevapları vermiş, “Paydaş kurumlar arasında Proje kapsamında herhangi bir yetki devrinin söz konusu olmadığını”, manevi danışmanların da Değerler Kulübü çalışmalarına ilgili yasa ve kararnameler çerçevesinde destek verdiklerini açıklamışlardır.

Ben kendi adıma, ÇEDES Projesini hazırlayıp uygulayan kahramanlarımızı yürekten kutluyor; aziz milletimizin de millî manevî “değerlerimize sahip çıkanlara” sahip çıkmalarını ısrarla tavsiye ediyorum.

Abdullah Yıldız