2024 yılı itibarıyla Türkiye’nin pasaportu, dünya genelinde 41. sırada yer almakta ve Türk vatandaşları bu pasaportla 127 ülkeye vizesiz seyahat edebilmektedir. Bu sıralama, pasaportun orta seviyede bir güce sahip olduğunu gösteriyor. Uluslararası sıralamalarda, pasaportların vizesiz veya varışta vize ile erişim sağladığı ülke sayısına göre değerlendirme yapılmaktadır. Türkiye’nin pasaportu, birçok ülkeye vizesiz erişim sağlasa da, daha üst sıralarda yer alan ülkeler kadar geniş bir vizesiz seyahat imkanı sunmamaktadır.
Yeşil pasaport, Türkiye’de belirli kamu görevlilerine ve bazı meslek gruplarına verilen bir ayrıcalık olarak bilinir. Son zamanlarda, bu pasaportun kapsamının genişletilmesi yönündeki yasa teklifleri, kamuoyunda ciddi tartışmalara yol açtı. CHP, MHP, DP, DEVA, YRP ve İYİ Parti tarafından hazırlanan bu teklifler, eczacılar, gazeteciler, TIR şoförleri, belde belediye başkanları, serbest muhasebeciler, hakim ve savcılar, engelli memurlar, bekçiler, muhtarlar, gardiyanlar, özel sektördeki doktorlar, tiyatro sanatçıları, öğretim üyeleri, TBMM danışmanları ve sendika yöneticilerine yeşil pasaport verilmesini öngörüyor. Bu düzenlemeler kabul edilirse, eş ve çocuklarla birlikte en az 800 bin kişi daha yeşil pasaport sahibi olacak. Ancak bu genişleme, yeşil pasaportun anlamını ve değerini sorgulayan birçok eleştiriyi de beraberinde getirdi.
Yasa teklifleri, birçok kişi tarafından eleştirildi. Eleştirilerin başında, yeşil pasaportun anlamının yitirilmesi ve bu ayrıcalığın değersizleşmesi geliyor. Özellikle, muhtarlar, bekçiler ve gardiyanlar gibi meslek gruplarının yeşil pasaport alması, bu pasaportun amacını sorgulayan birçok kişiyi rahatsız etti. Eleştirmenler, bu meslek gruplarının uluslararası alanda ve ülkenin ticareti konusunda hiçbir rol oynamadığını ve bu nedenle yeşil pasaport almalarının gereksiz olduğunu savunuyor. Ayrıca, bu genişleme, yeşil pasaportun uluslararası alandaki itibarını zedeleyebilir ve Avrupa Birliği gibi ülkelerin politikalarını gözden geçirmesine neden olabilir.
Yeşil pasaportun kapsamının genişletilmesi, uluslararası alanda da yankı bulabilir. Avrupa Birliği ve diğer ülkeler, Türkiye’nin yeşil pasaport politikasını gözden geçirebilir ve bu pasaporta sahip kişilere vize uygulamaya başlayabilir. Bu durum, mevcut yeşil pasaportu hak eden sahiplerini de olumsuz etkileyebilir. Ayrıca, yeşil pasaportun değersizleşmesi, Türkiye’nin uluslararası alandaki itibarını da zedeleyebilir. Bu tür bir değişiklik, Türkiye’nin diplomatik ilişkilerini ve uluslararası ticaretini de etkileyebilir.
Yeşil pasaportun kapsamının genişletilmesi yerine, Türkiye’nin genel pasaport politikasını gözden geçirmesi ve normal pasaportun itibarını artırması önerilebilir. Bu, hem uluslararası alanda Türkiye’nin itibarını artırabilir hem de vize sorunlarını azaltabilir. Ayrıca, yeşil pasaportun sadece gerçekten ihtiyaç duyan meslek gruplarına verilmesi, bu pasaportun anlamını koruyabilir. Örneğin, uluslararası ticaret ve diplomasi alanında aktif rol oynayan meslek gruplarına odaklanmak, pasaportun değerini koruyabilir.
Türkiye’nin pasaport politikaları, uluslararası alanda daha güçlü bir konum elde etmek için yeniden değerlendirilmelidir. Türkiye’nin pasaportu, Japonya, Singapur, Almanya ve Güney Kore gibi ülkelerin pasaportlarıyla karşılaştırıldığında daha sınırlı ve sıkıntılı bir seyahat özgürlüğü sunmaktadır. Bu ülkeler, geniş diplomatik ilişkileri ve ekonomik güçleri sayesinde vatandaşlarına daha fazla seyahat imkanı tanımaktadır. Türkiye’nin pasaport gücünü artırmak için, uluslararası ilişkilerini güçlendirmesi ve ekonomik gücünü artırması gerekmektedir. Yeşil pasaportun kapsamının genişletilmesi yerine, daha dengeli ve adil bir pasaport politikası benimsenmelidir. Bu, hem Türkiye’nin uluslararası alandaki itibarını koruyacak, hem de ülkemize fayda sağlayacaktır.
Türkiye’nin pasaport politikalarını daha stratejik bir şekilde ele alması, uzun vadede daha olumlu sonuçlar doğurabilir. Uluslararası ilişkilerin güçlendirilmesi ve ekonomik işbirliklerinin artırılması, Türkiye’nin pasaport gücünü artırmada önemli adımlar olacaktır.
SADİ ÖZGÜL
MİRATHABER.COM -YOUTUBE-