islami haberdini haberortadoğu haberleriislam coğrafyası
DOLAR
32,3833
EURO
35,0293
ALTIN
2.326,93
BIST
9.139,21
Adana Adıyaman Afyon Ağrı Aksaray Amasya Ankara Antalya Ardahan Artvin Aydın Balıkesir Bartın Batman Bayburt Bilecik Bingöl Bitlis Bolu Burdur Bursa Çanakkale Çankırı Çorum Denizli Diyarbakır Düzce Edirne Elazığ Erzincan Erzurum Eskişehir Gaziantep Giresun Gümüşhane Hakkari Hatay Iğdır Isparta İstanbul İzmir K.Maraş Karabük Karaman Kars Kastamonu Kayseri Kırıkkale Kırklareli Kırşehir Kilis Kocaeli Konya Kütahya Malatya Manisa Mardin Mersin Muğla Muş Nevşehir Niğde Ordu Osmaniye Rize Sakarya Samsun Siirt Sinop Sivas Şanlıurfa Şırnak Tekirdağ Tokat Trabzon Tunceli Uşak Van Yalova Yozgat Zonguldak
İstanbul
Az Bulutlu
23°C
İstanbul
23°C
Az Bulutlu
Cumartesi Az Bulutlu
22°C
Pazar Parçalı Bulutlu
22°C
Pazartesi Az Bulutlu
24°C
Salı Az Bulutlu
18°C

Kriz; Ekonomik mi, Finansal mı?

Kriz; Ekonomik mi, Finansal mı?

Ülkemizde yaşanan ekonomik ya da finansal sıkıntıların doğru analiz edilmesi gerekir.  Buna, sıradan bir ekonomik kriz yaftalaması yapılıp geçilmemeli.  Yaftalama diyorum, çünkü “ekonomik kriz” ifadesini tek başına kullanmak doğru ve gerçekçi olmaz. Doğru ifade “finansal kriz” olmalıdır. Çünkü; sorun ekonomik değil, ekonomik argümanların ölçümlenmesi ile ilişkilidir. Türk Siyasi tarihine baktığımızda da topluma ekonomik kriz diye yutturulan krizlerin; aslında, finansal kriz olduğunu göreceğiz.  Bu konuda ekonomik kriz gerekçesiyle hükümetlere, fazla yüklenmemekle birlikte bu finansal çarpıklığa karşı yeni model arayışlarına girmemelerini de en ağır şekilde eleştirebilmeliyiz.

Finans; ekonomi içerisindeki dinamiklerin, yani mal ve hizmetlerin ölçümlenerek parasal unsurlar haline getirilmesini konu alır. Dolayısıyla; finans kavramı içerisinde yanlış ölçümlemelerin sonucu olarak doğru bir bütçeleme yapılmadığı görülmelidir. Doğru bütçeleme denk bütçe yapabilme kabiliyetidir. O halde, dünya üzerindeki hiçbir hükümet, denk bütçelemeyi neden yapamıyor? Bunun üzerinde düşünmek, araştırmak ve çözümler üretmek gerekmez mi?

Siz para üretimini finans sektörü adı altında, bir ya da birkaç kurumun tekeline vererek, sonra da bu tüzel kişiliklerin oluşturduğu  topluluğa sektör derseniz, o sektör de ölçümleme yaparken keserin ağzından taraf olur, elbette kendine doğru yontar. Keserin karşı tarafındakiler olarak bize de denk bütçe yapmak yerine, borç bütçeleri hazırlamak düşer. Nitekim öyle de yapıyoruz. Bu şu anlama geliyor. Günümüz paradigmasında finansal sistemin çalışma biçimi hükümetlere bütçe yapma imkanı vermiyor. Daha net ifade ile böyle bir işlevi yoktur, diyebiliriz. Bu işlevin ivedilikle finansal sisteme kazandırılması gereklidir.  Bunun için de farklı ve doğru bir değer sayımla yeni finansal modeller üzerinde çalışılmalıdır. Hali hazırda mevcut borca dayalı finansal sistemde bunu gerçekleştiremezsiniz.

Mevcut sistem içerisindeki finans tanımlaması sorunludur. Ölçümleme tek taraflı olunca, diğer taraf bütçeleme konusunda saf dışı bırakılmıştır. Diğer taraf; yani kamu, yani devlettir. Buna karşın, finans kurumları kendi bilançolarında bu denkliği rahatlıkla sağlarlar. Bankacılık sistemi ve devletler karşı iki taraf olarak ekonomik faaliyetleri dizayn ederler. Burada; devlet/kamu tüm ekonomik faaliyetler tarafında iken, finans kurumları işin ölçümleme kısmındadır.

Finans kurumları tek taraflı ölçümleme yetkisini elinde bulundurduğundan, kamu otoritesini borç ve faizle aciz duruma düşürmüştür. Tabi bir yandan da toplumla ilişkisini devam ettirmektedir. Zira; kredi kartı, ihtiyaç, konut, araç kredileri gibi kredilerle işlevini artırmış, bu vesileyle kamu otoritesinin toplum üzerindeki olumlu etkisini de bypass etmiştir.

Bankacılık sektörü, 2000 yılı öncesine kadar toplumla bu derece yakın temasta değilken, sonrasında daha fazla borç (kredi-mevduat) ilişkisine girmiştir. Günümüzde bu süreç vehamet derecesinde sürdürülmektedir.  Vehamet diyorum; çünkü sistemin toplumdan alacağı para, piyasada dolaşan paranın neredeyse 20 katına ulaşmıştır.

Peki, bu para nasıl geri ödenecektir?

Ödenemez. Çünkü; o kadar para yok. İşte bu nedenle finansın tanımı, yeniden yapılanması, kapsamı, karşılık alındığı parametreler, toplumla ilişkisi, ekonomiye etkisi gibi daha birçok nedenden dolayı çok önemli ve elzemdir. Vaktiyle bu tanımlama doğru biçimde yapılmamış, uygulanmamış…

Artık yapılmalı, uygulanmalı…

Sadık USLU

Gelişen Olaylara İslami Bakışın Adresi

Yorumlar

Henüz yorum yapılmamış. İlk yorumu yukarıdaki form aracılığıyla siz yapabilirsiniz.