Afrika Raporu: Darbeler ve Darbeciler

Mısır, Sudan ve Mali’de darbe yönetimlerine karşı halkın hoşnutsuzluğu artarken, protesto yürüyüşü yapanların üzerlerine ateş açılmakta

Mısır’da halk yine sokaklarda. Göstericiler Mısır Cumhurbaşkanı darbeci general Sisi’nin istifasını talep ediyorlar. Polisin çok sert müdahale ettiği ve çok sayıda ölüm ve yaralamanın gerçekleştiği son iki haftadır devam eden gösterilere toplumun her kesiminden katılım var. Mısır’ın 27 vilayetinin 14’ünde en az 164 gösteri kaydedildi. Ancak çocuklar dahil binlerce kişinin tutuklandığı da belirtilmekte. Protesto çağrısında bulunanlar arasında, sürgündeki milyarder işadamı Muhammed Ali de bulunuyor.

Sisi yönetimi giderek cinayet ve baskılarını artırırken ekonomi daha da kötüye gitmekte. Mısır halkının dayanacak gücü kalmadı. Mısır’ın sözde mahkemeleri en son altı İhvan mensubunu çeşitli bahanelerle ve tartışmalı bir hukuki süreçle ölüm cezasına çarptırdı. İsrail, Batı ve Küreselci Elitler Mısır diktatörü Sisi’nin 2013’teki kanlı darbeyle başlayan yönetimini sonuna kadar desteklerken 100 milyonluk ülke kurtuluş ümidini yitirmiş değil.

Mısır’ın Güney komşusu Sudan’da da 2019 yılında bir darbeyle başa gelen cunta rejiminin başbakanı Abdullah Hamduk’un istifası için yapılan başbakanlık binası önündeki gösterilerde halkın üzerine ateş açıldı.  Göstericiler Sudanlıların ekonomik durumunu iyileştiremediği için hükümetin görevden alınması çağrısında bulunuyordu.

ABD’nin yaklaşık 30 yıl önce terörizm sponsorluğu bahanesiyle başlattığı yaptırımlar, Sudan’a ağır darbe vurmuş, ekonomi kötüleşmiş, halk sokağa inince 2019 yılında darbeye zemin hazırlamıştı. 

Sudan bir yandan kıtlık, korona pandemisi, şiddetli seller, isyanlarla bir yandan da ayrılıkçı hareketlerle mücadele ediyor. Sudan ordusu bu hafta Ağustos ayında imzalanan barış anlaşmasını imzalamayan Darfur’daki Sudan Kurtuluş Ordusu lideri Abdul Wahid Mohamed Al-Nur tarafından başlatılan bir taaruzu püskürttüğünü bildirdi.

Batı Afrika ülkesi Mali’de de darbeci cunta demokratikleşmeyi rafa kaldırdı. Fransa’ya yakın bir siyaset izleyen Ibrahim Boubacar Keita’nın baskıcı ve kötü yönetimine karşı Mali’de özellikle başkent Bamako’da halkın sevdiği dini lider İmam Mahmoud Dicko’nun önderliğinde yazın yapılan barışçıl gösterilere zamanın hükümeti ateş açarak cevap verilmişti. Gerilimin artmasıyla ve Keita’nın koltuğunu koruyamayacağı anlaşılınca, Assimi Goita liderliğinde bir albaylar cuntası yönetime el koymuştu. 

Gerek Batı Afrika birliği ECOWAS gerekse halkın istemine karşın yeni hükümetin sivil bir lider başkanlığında bir geçiş hükümeti kurulması yerine eski hava kuvvetleri komutanı ve savunma bakanı Bah Ndaw geçici cumhurbaşkanı atandı. Eski dışişleri bakanlarından Moctar Ouane de başbakan atandı. Böylelikle halkın istifasını istediği Fransız yanlısı hükümetin ve kurulu düzenin kilit iki ismi yeni cunta hükümetine başkanlık edecekler.

Ülke dört yıl önce terörizm bahanesiyle Fransız ordusunun Keita tarafından davet edilmesinden sonra bir Fransa işgali altına girmiş, halk buna karşı uzun süre tepki göstermişti. Batı Afrika Birliği ECOWAS sivil duruma geçilmemesi nedeniyle ülkeye olan yardımların kesileceği ve cunta yöneticileriyle ilişki kurulmayacağını açıkladı.

Faik Emre ÖZDEMİR