Enflasyon Hesaplamasında Yeni Dönem

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), internet üzerinden satışı her geçen gün artan bazı ürünlerin fiyatını da enflasyon hesaplamasında dikkate alacak. TÜİK, beyaz eşya, elektronik ürünler, mobilya, birinci el otomobiller ve otobüs bileti fiyatları için 2022 senesi itibarıyla internet üzerinden derlenen fiyatları endeks hesaplamalarında kullanacak.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), internetten satışı her geçen gün artan bazı ürünlerin fiyatını da enflasyon hesaplamasında dikkate alacak.

AA muhabirinin TÜİK’ten aldığı bilgiye göre, internet üzerinden mal ve hizmet satın alımları her geçen gün daha da yaygınlaşırken istatistik ofislerinin söz konusu zengin veri kaynağını göz ardı etmemesi önemli hale geliyor.

İnternet fiyatlarının TÜFE’ye entegre edilmesinin gerekli hale geldiği ifade edilirken, böylece istatistik üretiminde veri derleme sıklığının daha yüksek ve daha büyük hacimli olması amaçlanıyor. Söz konusu verilerin mevcut yapıyı geliştirmek ve yeni değişkenleri elde etmek amacıyla büyük bir fırsat sunduğu düşünülüyor.

Otomatik olarak bir web kaynağından veri derlemeye veri kazıma (web scraping) deniliyor. Bu genellikle bir kazıyıcı (scraper) yardımıyla yapılıyor ve daha gelişmiş istatistiksel analizler için ham veriyi derleyip temizliyor.

Otomatik veri kazıma teknolojilerini kullanarak günlük, saatlik ve hatta daha yüksek sıklıkta veri yapısı ile optimal veri derleme stratejileri elde edilebiliyor. Böylelikle, detaylı metaveri bilgileri derlenerek hesaplamalar geliştirilebiliyor. Bu yöntemde genel hedef, web sitesinde bulunan HTML formatındaki bilgiyi analiz ve hesaplamalar için daha uygun yapılara dönüştürmek.

WEB SİTESİ SEÇMEK İÇİN KRİTERLER ARANIYOR

Bu yöntemde, uygun web sitesi seçimi için bazı kriterler de aranıyor. Bunun için sitenin temsiliyet, hacim, içerik kaynağı, sürdürülebilirliği, teknik özellikleri, metaveri ve hedef değişkenleri gibi unsurlar dikkate alınıyor.

TÜİK, internetten veri kazıma çalışmaları kapsamında 2020 senesinde TÜBİTAK ile ortaklaşa TÜİK Büyük Veri İleri Analitik Projesi’ni yaptı. Veri kaynakları olan firmalardan gerekli izinler alınarak, internetten veri kazıma fiyat derleme yönteminin altyapısının hazırlığı yapıldı.

Proje sonucu gelen ham veri, TÜİK teknik personelince analiz edildi, hatalar belirlendi ve fiyat derlenebilecek duruma getirildi. Sonrasında verinin tablo formatında, fiyat takibi yapılabilir ve veri analizine uygun olması sağlandı.

ÜRÜNLERİN FİYATI TAKİP EDİLECEK

Beyaz eşya, elektronik ürünler, mobilya, birinci el otomobiller ve otobüs bileti fiyatları için 2022 senesi itibarıyla internet üzerinden derlenen fiyatlar endeks hesaplamalarında kullanılacak. Aralık ayı temel alınarak takibi kararlaştırılan ürünlerin fiyatının, ürün kodu ya da ürün barkodu üzerinden sene boyu takibi yapılacak. Böylelikle aynı kalitedeki ürünlerin fiyat gelişimleri endeks hesaplamalarına yansıtılacak. Bu kapsamdaki fiyatların sayısı aylık yaklaşık 20 bin civarında olacak.

Veri kazıma yoluyla alınan bilgiler günlük olarak takip edilerek fiyat değişim analizleri de gerçekleştiriliyor. Aynı zamanda fiyatı gelen ürünlerin satışının sürekliliği de fiyat derleme dönemi içindeki fiyat sayıları kontrol edilerek gözleniyor.

İNTERNET VERİSİNİN KULLANIMI YAYGINLAŞTIRILACAK

Gelecek dönemde yeni sisteme adapte edilen ürün fiyatlarının günlük olarak veri akışı gerçekleştirilerek analizleri yapılacak ve diğer veri derleme yöntemleri olan barkod ve alan verisiyle beraber fiyat derleme döneminin sonunda endeks hesaplamalarında kullanılacak. TÜFE kapsamında derlenen aylık fiyatların yaklaşık yüzde 40-45’i barkod ve internetten veri kazımayla elde edilmiş olacak ve böylece veri, kaynağında mümkün olan en doğru haliyle derlenmiş olacak.

TÜİK, bu kapsamda en az maliyetle en doğru veriyi alabilecek. Bu hedef doğrultusunda diğer ülke çalışmalarına da bakılarak barkod ve internet verilerinin kullanımının yaygınlaştırılması öngörülüyor.