Etiyopya ve Sudan sınır anlaşmazlığı savaşa kayıyor

Mirat Haber Ajansı

Korgeneral Abdülfettah Abdurrahman Burhan’ın Sudan cunta rejimiyle, Başbakan Abiy Ahmed’in Etiyopya demokratik yönetimi arasında geçen yılki baraj sorunu şu anda her an patlayabilecek bir sınır gerilimine dönüşmüş durumda. Asırlık toprak iddiaları, Etiyopya ve Sudan’ı silahlı çatışmaya sürükleme tehdidinde bulunuyor. Son haftalarda tartışmalı tarım arazileri konusundaki çekişmeler, yıllar içinde sınır gerginliklerinin en ciddi tırmanışına dönüştü. Başlangıçta iki ülkeden milislerin yer aldığı çatışmalardaki artış, komşuların ulusal ordularının müdahale ettiğini gördü. Aralık ortasına kadar, her iki ülke de Faşaga bölgesindeki sınır boyunca asker yığdı. Geçen ay Sudan, bir Etiyopya savaş uçağının Sudan hava sahasına sızdığı iddiasıyla bölge üzerindeki hava sahasını kapattı.

Sınırda yüksek gerilim

Anlaşmazlığın merkezinde tartışmalı tarım alanlarının bulunduğu Faşaga, Etiyopya’nın kuzeybatı sınırı ve doğu Sudan’ın ortak sınırı boyunca yaklaşık 259 kilometrekarelik bir alanı kaplamakta. On yıllardır, her iki ülkeden çiftçiler, bölgedeki sınır işaretlerine çok az özen göstererek mahsulleri hasat ettiler. Sınırı düzgün bir şekilde belirleme girişimleri, 1902’de o zamanki İngiliz yönetimindeki Sudan ve Etiyopya arasında imzalanan bir anlaşmaya kadar uzanıyor. Klasik İngiliz dünya siyasetinde sık görüldüğü gibi, sömürgelerinden çekilmekte olan İngiltere’nin bilinçli olarak yaptığı sınır noktalarındaki belirsizlik sorunları çözümsüz bıraktı ve sınırlar, özellikle Sudan’ın 1955’te bağımsızlığını kazandığından beri iki ülke arasında bir çatışma noktası olmaya devam etti. Son çekişmenin parlama noktası, 15 Aralık’taki bir pusu oldu. Saldırının, Etiyopyalı askerler tarafından desteklenen Etiyopya milislerinin bir Sudanlı subayı öldürmesine cevap olduğu düşünülmekte.

Yeni diplomatik kriz tırmanıyor

Etiyopya Başbakanı Abiy Ahmed, ülkesinin Tigre bölgesinin kuzeyindeki acımasız bir savaşın içine girmesinin ardından, barış amaçlı uzlaşmacı bir çağrı ile karşılık verdi. Ancak Sudan, Etiyopya’nın zayıf durumundan yararlanıp askerleri çekişmeli bölgelere doğru harekete geçirerek karşılık verdi. Ek olarak Etiyopya, Mavi Nil Nehri üzerinde büyük bir hidroelektrik santrali inşa edilmesi için Sudan ve Mısır ile diplomatik bir tartışma içinde. Yine de, Kasım ayının başından bu yana Sudan, ülkenin Tigre’deki savaşından kaçan 50.000’den fazla Etiyopyalı’nın kendi topraklarındaki mülteci kamplarına sığınmasına izin verdi. Ancak her iki ülke de sınır anlaşmazlığına ilişkin politikalarında önemli değişiklikler yaptı.

Başbakan Abiy Ahmed yönetiminde, Etiyopya geçmişteki anlaşmalardan geri adım atmış gibi görünüyor ve yine de imrenilen bazı tarım arazileri için hak iddia edebilir. Birbirini süzen iki devlet, yeni bir düşmanlık patlamasına tehlikeli bir şekilde yakın konumda bulunuyor. Uzmanlar, her iki ülkedeki iç siyasi çekişmenin, uzlaşmaz tutumlarının arkasında olabileceğine inanıyor. Müslüman azınlıklı Etiyopya 115 milyonluk nüfusuyla Afrika’nın ikinci en kalabalık ülkesiyken Müslüman çoğunluklu Sudan da yaklaşık 40 milyona sahip. Her iki ülke de yaklaşık aynı sayıda Müslüman halk barındırıyor.