HUCURAT SURESİ III

Bundan önceki iki yazımızda Hucurat Suresinin ilk 9 ayetini tefsir edip izah etmiştim. Bu yazımızda da bu surenin 10-13. ayetleri üzerinde duracağım. Hucurat Suresi baştan sona güzel ahlakı anlatmaktadır. Bu ayetlerde verilen mesajları iyice değerlendirerek ahlakımızı ona göre düzeltmemiz ve o ilkelere göre hareket etmemiz gerekmektedir. Bu ayetlerin metin ve mealleri şöyledir:

METİN VE MEAL

إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَةٌ فَأَصْلِحُوا بَيْنَ أَخَوَيْكُمْ وَاتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ {10} يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا يَسْخَرْ قَومٌ مِّن قَوْمٍ عَسَى أَن يَكُونُوا خَيْراً مِّنْهُمْ وَلَا نِسَاء مِّن نِّسَاء عَسَى أَن يَكُنَّ خَيْراً مِّنْهُنَّ وَلَا تَلْمِزُوا أَنفُسَكُمْ وَلَا تَنَابَزُوا بِالْأَلْقَابِ بِئْسَ الاِسْمُ الْفُسُوقُ بَعْدَ الْإِيمَانِ وَمَن لَّمْ يَتُبْ فَأُوْلَئِكَ هُمُ الظَّالِمُونَ {11} يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اجْتَنِبُوا كَثِيراً مِّنَ الظَّنِّ إِنَّ بَعْضَ الظَّنِّ إِثْمٌ وَلَا تَجَسَّسُوا وَلَا يَغْتَب بَّعْضُكُم بَعْضاً أَيُحِبُّ أَحَدُكُمْ أَن يَأْكُلَ لَحْمَ أَخِيهِ مَيْتاً فَكَرِهْتُمُوهُ وَاتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ تَوَّابٌ رَّحِيمٌ {12} يَا أَيُّهَا النَّاسُ إِنَّا خَلَقْنَاكُم مِّن ذَكَرٍ وَأُنثَى وَجَعَلْنَاكُمْ شُعُوباً وَقَبَائِلَ لِتَعَارَفُوا إِنَّ أَكْرَمَكُمْ عِندَ اللَّهِ أَتْقَاكُمْ إِنَّ اللَّهَ عَلِيمٌ خَبِيرٌ {13}

10 – Muhakkak ki inananlar kardeştirler. Ona göre kardeşlerinizin arasını düzeltin ve Allah’tan korkun ki size merhamet edilsin.

11 – Ey inananlar! Bir topluluk başka bir topluluğa alay etmesin! Belki onlar, kendilerinden daha iyidirler. Kadınlar da başka kadınlara alay etmesin. Belki alay ettikleri kişiler, kendilerinden daha iyidirler. Birbirinizi karalamayın ve birbirinizi kötü lakaplarla çağırmayın! İnandıktan sonra, fasıklık ne kötü bir namdır! Tövbe etmeyenler,[1] zalimlerin ta kendileridir!

12 – Ey inananlar! Zannın birçoğundan kaçının. Muhakkak ki zannın bir kısmı günahtır. Birbirinizin kusurlarını, gizli yönlerini araştırmayın. Biriniz diğerini arkasından çekiştirmesin. Sizden biri, ölü kardeşinin etini yemekten hoşlanır mı? İşte, bundan tiksindiniz! Allah’a karşı gelmekten sakının. Muhakkak ki Allah, tövbeleri kabul eden, çokça merhamet edendir.

13 – Ey insanlar! Muhakkak ki biz, sizi bir erkek ve bir dişiden yarattık ve birbirinizi tanışmanız için, sizi halklara ve kabilelere ayırdık. Muhakkak ki Allah katında sizin en değerli olanınız, ona karşı gelmekten en çok sakınanınızdır. Muhakkak ki Allah, her şeyi bilen, her şeyden haberdar olandır.

MÜ’MİNLERİN SULHTAN YANA OLMALARI GEREKİR

Bu ayetlerde müminlerin kardeş olarak sulh için, toplumsal uzlaşı ve barış için çalışmalarının gerektiği haber verilmektedir. Eğer biz Allahtan korkan mümin isek, insanlar arasını düzeltmemiz ve insanların sulhu için çalışmamız gerekir. Buna uygun hareket etmediğimiz takdirde, müminlikten ve kardeşlikten bahsetmeye hakkımız yoktur.

HİÇ KİMSEYİ HOR GÖRME

Bu ayetlerde bildirildiğine göre kadın veya erkek, hiç kimsenin başkalarını hor görmeye, küçük görüp alay konusu yapmaya hakkı yoktur. Belki hor görüp küçümsediğimiz insanlar, Allah’ın nazarında bizden daha hayırlıdırlar.

KÖTÜ LAKAP TAKMA

Yüce Allah, “Birbirinizi karalamayın ve birbirinizi kötü lakaplarla çağırmayın” derken, Kur’an’ın ortaya koyduğu güzel ahlakın iyi kurallarını belirtmektedir. İnanan insanın, bu ve benzeri olumsuzluklardan şiddetle uzak durması gerekir.

KÖTÜ ZANDA BULUNMA, GIYBET VE DEDİKODU YAPMA

Başkaları hakkında kötü zanda bulunmak, doğru bir şey değildir. Çünkü Yüce Allah, “Ey inananlar! Zannın birçoğundan kaçının. Muhakkak ki zannın bir kısmı günahtır” demektedir. Ayrıca hiç kimsenin gizliliklerini araştırmamak, başkalarının arkasında gıybet ve dedikodu yapmaktan şiddetle kaçınmak gerekir.

ALLAH BİZİ FARKLI KAVİM VE MİLLETLER HALİNDE YARATMIŞTIR

Hucurat Suresinin 13. ayeti, son derece önemli sosyal meseleler hakkında bilgi vermektedir. “Ey insanlar! Muhakkak ki biz, sizi bir erkek ve bir dişiden yarattık ve birbirinizi tanışmanız için, sizi halklara ve kabilelere ayırdık. Muhakkak ki Allah katında sizin en değerli olanınız, ona karşı gelmekten en çok sakınanınızdır. Muhakkak ki Allah, her şeyi bilen, her şeyden haberdar olandır.”

Yüce Allah bu ayette “Ey insanlar!” diye başlamakla tüm insanlığa seslenmektedir. Allah, bizleri bir erkekle bir kadından yarattığını haber vermektedir. Bu anlam, iki şekilde yorumlanmaktadır. Birincisine göre hepimiz Âdem ile havanın çocuklarıyız. Sonuçta aynı anne babada birleşmekteyiz. Diğer bir yoruma göre, her kişinin bir anne bir de babası vardır. Herkesin bir nesli, soyu sopu vardır. Herkesin kendi soyunu, kimliğini bilmesi gerekir. Ardından Yüce Allah, insanları farklı halklara, kabilelere ayırdığını haber vermektedir. Ona göre her kişinin kendini, kimliğini, aidiyetini bilmesi gerekir. Aynı şekilde başkalarının da kimliğini ve aidiyetini kabul etmesi icap eder. Herhangi bir kimliğe sahip olmak, bir üstünlük olmadığı gibi, bir eksiklik de değildir. Ona göre herkesi olduğu gibi kabullenip tanımamız, Kur’an-ı Kerim’in emrinin gereğidir. Üstünlük, dürüstlüktedir.

SONUÇ

Sonuç olarak herkesi insan olarak kabullenmemiz gerekir. Hiç bir insana ahlak dışı bir bakış açısıyla bakmamalıyız. Herkesi olduğu gibi kabullenmeliyiz. Gıybet, dedikodu gibi güzel ahlaka aykırı şeylerden şiddetle uzak durmalıyız.

Anahtar Kelimeler: Hucurat Suresi, insan, ahlak, dürüstlük.

[1] Kötülükten dönmeyenler.