AZADİ KULESİ

Farsça adıyla Borj e Azadi olarak da bilinen Azadi Özgürlük Kulesi, Tahran şehrinin batı girişinde bulunan, kendisiyle aynı adı taşıyan Azadi (Özgürlük) Meydanı’nda bulunan, İran’ın en önemli mimari yapılarından bir tanesidir.

Kule başlangıçta Shahyad (“Kralın Anıtı”) Kulesi olarak biliniyordu. 120.000 metrekarelik alanıyla Tahran’daki en büyük plazanın ve dünyanın en büyük plazalarından birinin odak noktasındadır.

Tarihi Pers İmparatorluğu’nun 2500. yılı anısına 1971 yılında inşa edilen bina, zamanla İran halkının en değer verdiği yapılardan biri haline gelmiştir. Özgürlük Meydanı, ülkede gerçekleşen birçok toplumsal olaya ev sahipliği yapmıştır. Bu nedenle bu binanın politik açıdan da değeri büyüktür ve İran halkının gözünde milli bir değeri vardır.

Binanın mimari Hossein Amanat, tasarımında İran’da ve mimarlık eğitimi boyunca gördüğü sayısız mimari unsurun etkisinin olduğunu belirtmiştir. Kule, Pers tarihindeki mimari unsurları, özellikle “Sasani Mimarisi”nin özelliklerini yansıtmaktadır. Tarihsel bağlamda İslam mimarisinin en önemli eserlerinden biri olarak gösterilmektedir.

Kulenin ana kemeri, İslam öncesi kalıntıların parabolik kemerini, İslami döneminin sivri kemerleriyle birleştirerek binlerce yıllık Pers tarihini kapsayan bir tasarımdır.

Özgürlük Kulesi’nin sıradışı tasarımı, mimari çalışmanın yanısıra detaylı bir mühendislik çabasını da gerektirmiştir. Betonarme kullanılarak inşa edilen kulenin cephesinde beyaz mermer taşlar kullanılmış, kulenin eğimli yüzeyleri nedeniyle neredeyse her taş yerine özel olarak kesilmiştir.

Kulenin alt katında yer alan 5.000 metrekarelik Kültür ve Sanat Kompleksi’nde müze, kütüphane, bilgi salonu, İranoloji salonu, galeri, bir toplantı salonu, konser ve müzik salonları mevcuttur.