Müslümanların ibadethane mekanı olan miscid, mimare ve estetik olarak her bölge vü ülkeye göre değişiyor neredeyse. İslam’ın ilk mescidinden bu yana Müslümanların “güzel mescid” arayışları durmaksızın devam ediyor.
Bu çalışmalar ve arayışlar çerçevesinde bazı izlam ülkeleri dönem dönem mimari yarışmalar düzenleyerek mimarları bu yönde teşvik etmeye çalışıyorlar.
Suudi Arabistanlı sanatçı Ajlan Gharem’in V&A’s Jameel Ödülü’ne layık görülen “Paradise Has Many Gates” ( Cennetin Birçok Kapısı Var ) enstalasyonunda, geleneksel cami tipolojisi çit benzeri çelik telle yeniden tasarlanmıştır.
Ödül, İslami gelenekten esinlenen en iyi çağdaş sanat ve tasarımı onurlandırmaktadır ve bu yıl Gharem’ in kubbeli gezici enstalasyonuna verilmiştir.
Paradise Has Many Gates’in tavuk teli, gözaltı merkezi çitlerini hatırlatmak içindir.
2015’ten bu yana Paradise Has Many Gates; Suudi Arabistan, Bahreyn, ABD ve Kanada’da ortaya çıkarak ve her zaman performanslar, şiirler, okumalar, dualar ve tartışmalar gibi halka açık etkinlik programları eşlik etmektedir. Enstalasyon başlangıçta Riyad yakınlarındaki çölde inşa edilmiştir.
Gharem, mülteci gözaltı merkezlerinin ve sınır duvarlarının görüntülerini hatırlatmak ve mültecilerin hissettikleri duyguları uyandırmak için çalışmalarını tavuk telinden yapmıştır. Aynı zamanda, camiyi kelimenin tam anlamıyla şeffaf ve açık hale getirmenin sonuçlarını araştırmak istemiştir.
Enstalasyon, Müslüman olmayanlar için İslami duanın gizemini çözmeye yardımcı olurken, aynı zamanda gizlilik içinde gelişen siyasi ve dini otoriteye bir meydan okuma sunmaktadır.
V&A direktörü ve Jameel Ödülü jüri başkanı Tristram Hunt, “Bu yılın Jameel Ödülü sahibi olarak, Ajlan Gharem’in çalışması, küresel koşullara ve göçmenlerin deneyimlerine değiniyor ve ayrıca yerel bağlamında özellikle yankılanıyor” dedi. Gharem’in çalışmasını malzeme kullanımında yenilikçi ve iddialı bir ölçeğe sahip olarak nitelendirdi. “Ayrıca, enstalasyonun kültürler arası bağlantı ve topluluk buluşması için bir alan olarak kullanılmasını takdir ediyoruz.”
10 m x 6,5 m ölçülerinde olan enstalasyon, bir kubbe ile tepesinde ve yeşil renkte yanan, ezan yayını da yapan bir minare eşlik ediyor. Minare, Müslümanların çoğunlukta olduğu farklı ülkelerden gelen seslerden oluşan bir ezan sesi çıkaran bir ses sistemi içeriyor.
Mimar Zeynep Aybüke Tiryaki