SUDAN: KİMLİĞİ BELİRSİZ CESETLER NEDEN ÇÜRÜYOR

Kimliği belirsiz cesetlerle ilgili bir TV raporu için cesetlerin fotoğraflarını çekmek üzere morga gittiğimizde cesetlerin çürümeye başladığına dair raporlardan sonra içerideki koşulların iyi olmayacağını biliyordum

Ancak ülkenin en büyük hastanelerinden biri olan Ummu Derman Hastanesi’nin morguna geldiğimizde çok büyük bir yıkım ve şok yaşadım.

Kötü durumdaki soğutma dolaplarının içinde yüzlerce çürüyen ceset gördüm, odanın zeminini tamamen kanlar kaplamıştı ve hava o kadar pis kokuyordu ki otopsi bekleyen bazı insanlar oldukça rahatsız oluyor, kusacak dereceye geliyordu.

Çektiğimiz sahnelerin çoğu hem korkutucu hem de iğrençti ve bu yüzden onları televizyon raporumuzda kullanmadık.

Cesetlerin Çürümesi ve Çözünmesi

Ummu Derman Hastanesinin morgu, Hartum’daki devlet hastanelerinde yer alan üç morgdan biridir. kapasitesi yaklaşık üç yüz cesettir. Ancak Sağlık Bakanlığı Adli Tıp Müdürü Dr. Hişam Zeyn el-Abidin’in ifadelerine göre gerçek sayı şu anda 2300’den fazla kimliği belirsiz cesedin bulunduğu yönündedir

Egemenlik Konseyi, kimliği belirsiz cesetlerle ilgilenmek için doktorlar, avukatlar ve polis güçlerinden oluşan bir teknik ekip oluşturdu.

Komite üyesi Adil Abdül Gani BBC’ye şunları söyledi: “Morglardan geçtikten sonra komite, Bashayer Hastanesi morgunu derhal kapatmaya karar verdi. Buna göre morgdaki durum kesinlikle ertelenemez. Morg kapasitesi yüz ceset için ayrılmış, ancak şu anda binden fazla ceset bulunmaktadır. Cesetler her yere dağılmış durumda, çürümeye ve tamamıyla çözülmeye başlamışlar. Bu da hem sağlığa ve hem de çevreye zarar verecek.”

Abdül Gani sözlerine şu şekilde devam etti, “Hastane komşularından hatta hastalardan kötü koku şikayetleri var. Morgda yaşayan farelerin mutasyona uğrayıp cesetlerle beslenip veba gibi daha ciddi hastalıklara yol açmasından korkuyoruz. Netice itibariyle hiçbir din ve ahlak bu morgun açık kalmasına el vermiyor.”

Gerçeklerin Ortadan Kaldırılması

Hükümetin Beşair Morg’unu kapatma hamlesi, insan hakları örgütlerinin ve kayıp kişilerin ailelerinin itirazlarıyla karşılaştı. Karşı çıkan bu güruhun arasında üç yıldan fazla süredir kayıp olan Ahmet’in annesi Saadi da var. BBC’ye, Hartum’da ordu komutanlığı önünde göstericilerle protesto gösterisinde bulunduğundan beri kaybettiği oğlunu her yerde aradığını söyledi.

“Her yeri aradım, bulamadım ve hatta bazı morgları ziyaret ettim, ama onu tanıyamadım ve yine de ölü ya da diri onu bulmaya kararlıyım.” dedi.

Yetkililerin bu morglardan birini kapatmaya karar verdiğini söylediğimde panikledi ve oğlunu bir daha görememe korkusunu dile getirerek, “Belki de oğlumun cesedi bu kapalı morgtadır.” dedi.

Bu korku aynı zamanda bir Kayıp Kişiler Komitesi üyesine ve yetkililerin morgu kapatmak için acele ettiğini doğrulayan insan hakları aktivisti Tayeb el-Abbasi’ye de sızdı. Bu da protestocular veya kayıp kişiler hakkındaki cinayet vakalarıyla ilgili gerçekleri gizlemek istediklerine dair olumsuz bir sinyal veriyor.

Benira öfkeyle, “Kimliği belirsiz cesetlerin kimliğini belirleyebilmemiz için yetkililerin bizi morgun kapatma sürecine dahil etmelerini bekliyorduk,” dedi.

Morgun kapatılması hadisesi, kimliği belirsiz cesetler hakkında geçen yıl ağustos ayında onlarca adli tıp doktorunun cesetlerin sayılarıyla oynadıkları ve sınırlarını belirlemeden gömdükleri için gerçekleşen işten ayrılma olaylarını hatırlattı.

Ancak Abdül Gani, yeni komitenin görevlerini profesyonel ve yasal bir şekilde yerine getirdiğini, “cesetlerin kimlik işlemleri ve diğer tüm gerekliliklerin, morg kapatılmadan önce tamamlandığını” iddia ediyor.

Soruşturma Komitesi

Haziran 2019’da ortak güvenlik güçleri tarafından protestocuların oturma eyleminin kanlı bir şekilde dağıtılmasının ardından, protestocuların öldürülme koşullarını araştırmak üzere bir komite ve kayıplarla ilgili başka bir komite daha kuruldu.

Resmi istatistikler, kurbanların sayısının ölü veya kayıp 250’den fazla kişiye ulaştığını gösteriyor. Kurbanların aileleri arasında ise oğullarının cesetlerinin morglarda olduğuna dair genel bir kanı bulunmaktadır.