ÇOCUĞUM HER ŞEYİ BAĞIRARAK YAPTIRMAYA ÇALIŞIYOR?

Bağırma bir öfke gösterme biçimidir.

Çocuk bağırıp çağırıyorsa öncelikle öfkenin kaynağını bulmak gerekir.

İhmal edilmiş bir çocuk öfkeli olabilir. Yani ailesi çocukla yeteri kadar ilgilenmiyorsa çocuk öfke patlamaları yaşayabilir.

Çocuk dil problemi yaşıyorsa anlatmak istediğini anlatmaya çalışıyor ama çevresi tarafından anlaşılmıyorsa bağırma ile tepki gösterebilir.

Burada ebeveyne düşünen öfkenin kaynağını bulmak olmalıdır. Bu tür psikolojik ya da farklı nörolojik sebepler dışında öfke her insanın yaşayacağı bir duygudur. Ancak öfkeyi yansıtma şeklidir önemli olan.

Çocuk yetişkinleri tarafından öfke duygusunu bağırıp çağırma ile yansıttıklarını görürse öğrenme yolu ile bağırma alışkanlığı geliştirebilir.  Bağırıp çağırdığı zaman istediği de oluyorsa bunu bir güç gösterme, iktidarı ele geçirme şekli olarak uygulamaya devam eder. Yani çocuğun özel bir problemi yoksa bağırma bir öğrenme sonucu oluşmuş ve desteklendiği içinde alışkanlık haline gelmiş demektir. Bu durumda yapılması gereken çocuğa öfke kontrolünü öğretmektir.

Bir hadis:

“Yiğit dediğin, güreşte rakibini yenen kimse değildir; asıl yiğit kızdığı zaman öfkesini yenen adamdır.” (Buhârî, Edeb 76; Müslim, Birr 107, 108)

Güzel hadisi şerif Müslümanın hayatına yüksek farkındalıkla girer, içselleştirilir çocuklara da hem örnek olarak hem bilgi olarak sunulabilirse öfke kontrol problemi yaşanmayacaktır.

Mesela ebeveyn de çocuğuna öfkelenebilir. Bunu çocuğa hissettirmek de isteyebilir. İşte buradaki örnek davranış çok önemlidir. Ebeveyn kızgınlığını öfkesini net cümlelerle ama sakin bir şekilde dile getirebiliyorsa çocuk da öfkelendiği zaman öfkesini konuşarak ifade etmeyi öğrenecektir.

Çocuk bağırıp çağırdığı zaman “aman yine bağırıyor öfke krizine girdi dediğini yapalım” düşüncesiyle çocuğun dediği yapılırsa davranış pekişir. Birde çocuğa “çok öfkeli” sıfatı eklenmiş olur. Kendini yetişkinlerin tepkisiyle tanıyan çocuk bu sıfatı alır ve artık bundan sonra sıfatına uygun davranışlarına devam eder. Bu yüzden çocuk bağırıp çağırdığı zaman dediğini yapmak doğru değildir. Doğru olan çocuğun isteği makulse onu çocuk dil dökmek zorunda kalmadan yerine getirmektir. Yani bir çocuk için parka çıkıp enerji boşaltması, yeme içme gibi asli bir ihtiyacıdır. Bir ebeveynin çocuğunu parka çıkarması için çocuğun istekte bulunmasını beklememesi gerekir. Ya da bir bebek düşünelim, acıktığı zaman önce emme hareketleri yapar, sağa sola döner en sonunda da ağlamaya başlar. Anne her mama saati çocuğa mamayı ağlamasından sonra veriyorsa çocuk daha bebeklik döneminde isteklerine ağlama yolu ile sahip olacağını öğrenir. O yüzden çocukların ilgi ve ihtiyaçlarını onlar abartılı tepkiler göstermek zorunda kalmadan yerine getirmek önemlidir.

Ancak çocuğun talebi makul olmayan bir şeyse de nedeni anlatılıp net bir şekilde cevap vermeli, sınır belli edilmelidir. Koyulmaya çalışılan sınır da çocuğun bağırıp çağırması sonucu değiştirilmemelidir. Böylelikle çocuk ailesinin onu dinlediğini, isteklerini önemsediğini anlayacağı gibi olmayacak şeylerde bağırıp ağlamasının faydası olmayacağını öğrenir.

Şeyma DEMİRCAN NAMAZCI