İSLAM PENCERESİNDEN YAPAY ZEKÂYA BAKIŞ

Yapay zeka ve teknoloji ile İslam ahlakı arasındaki ilişki

TAHRAN (IQNA) – İslam ile yapay zeka arasındaki ilişki çok yönlü olup farklı boyutları içermektedir. İslam kapsamlı bir dini ve ahlaki sistem olarak, yapay zekanın gelişiminin ve uygulamasının değerlendirilip anlaşılabileceği bir çerçeve sağlar.

Community On Friday sitesinin haberine göre, teknoloji uzmanı Mirza Rizwan Ali Baig yapay zeka ile İslam ahlakı arasındaki ilişki konusunda bu web sitesinde bir yazı yayınlandı.

İslam Kur’an ve Hadis öğretilerine dayanan güçlü bir ahlaki çerçeveye sahiptir. Teknolojinin ve yapay zekanın yaygınlaşmasıyla birlikte, bu gelişmelerin İslam ahlakı üzerindeki etkilerinin nasıl kullanılacağını anlamak çok önemlidir.

İslam eğitim ve kalkınmaya büyük önem vermektedir. Müslümanlar bilimsel ve teknik gelişmelerin hep ön saflarında yer aldılar. Ancak yıllar geçtikçe, özellikle de sömürge döneminden sonra, Müslümanların düşünsel gerilemesi  söz konusuydu. Ve son yıllarda bilim ve teknolojide kayda değer bir ilerleme kaydedemediler.

Günümüzde Müslüman ülkelerin yapay zekaya yatırım yapması gerekiyor. Yapay Zeka, ekonomilerini önemli ölçüde artırabilir ve birçok problemin çözülmesine yardımcı olabilir.

Müslüman hükümetler bilim teknoloji…vb burslar vererek bilimsel öğrenimi güçlü bir şekilde desteklemelidir. Aynı zamanda üniversiteler de ezberci öğrenme yerine gerçek araştırma kültürünü teşvik etmelidir.

Yapay zeka ve İslam ahlakına uyumu

Yapay zekanın modern hayata entegrasyonu, onun ahlaki ve sosyal sorumluluk konusundaki İslami inançlarla nasıl uyumlu olduğu konusunda soruları gündeme getiriyor. Araştırmacılar İslam’ın insanlığa fayda sağladığı ve kimseye zarar vermediği sürece sürekli öğrenmeyi ve yeniliği desteklediğini ileri sürmüşlerdir.

İslam’ın yapay zekaya bakışında ahlaki konular önemli bir rol oynamaktadır. Müslümanlar, İslami ahlak ilkelerine uygun şekilde yapay zeka teknolojilerini geliştirmeye teşvik edilmeli. Burada yapay zeka sistemleri  insan haklarını ihlal etmemeli, mahremiyeti korumalı, ayrımcılığı önlemeli ve adaleti desteklemesi sağlanmalıdır.

İslam insanın, yeryüzünün ve doğal kaynakların koruyucusu olduğunun altını çizmiştir. Yapay zeka yoksulluk, hastalık ve çevresel kaygılar gibi sosyal sorunları çözmek için kullanılmalıdır.

İslam’da insan hayatı ve değeri çok önemli olup yapay zeka teknolojisinin kullanımı ile insan eylemi arasındaki dengenin korunması önemlidir

Yapay zeka kullanımında uyulması gereken temel ilkeler

İslam’ın temel ilkesi adalet ve hakkaniyettir. Şer’i kanunlara göre Müslümanlardan açık, sorumlu ve tarafsız yapay zeka sistemleri oluşturmaları ve kullanmaları istenir. Yapay zeka teknolojilerinin geçmişleri veya sosyo-ekonomik durumları ne olursa olsun tüm insanlar için erişilebilir olmasının sağlanması gerekir.

İstihdam konusunda da yapay zekanın etkisi dikkate alınmaldır. İslami açıdan yapay zeka uygulamaya konulduğu zaman sosyal eşitsizliklere veya yaygın işsizliğe yol açmaması önemlidir. Müslümanlardan yapay zekayı ekonomik büyüme için kullanmanın yollarını keşfetmeleri istenir.

Müslüman toplumunda farklı yorum ve görüşler bulunmakta olup İslami bilim adamları, araştırmacılar ve teknoloji uzmanları, İslami ilkeler ışığında yapay zekanın ahlaki ve ameli sonuçlarına ilişkin görüş alış-verişinde bulunmaya devam ediyorlar.

Yapay zeka ahlaki olarak kullanıldığında sağlık ve finans gibi çeşitli endüstrilerin düzenlenmesine yardımcı olabilir buda verimliliği artırır, maliyetleri azaltır. Ayrıca coğrafi kısıtlamalar nedeniyle erişilemeyen toplumlara sağlanan hizmetler de iyileştirilebilir.

Örneğin yapay zeka, kıblenin yönünün belirlenmesinde Müslümanlara yardımcı olabilir. Yapay zeka ağlık hizmetleri, eğitim, ekonomik kalkınma, finansal hizmetler, sosyal refah, dil işleme …..vb gibi birkaç önemli alanda fark yaratabilir. İslam ahlakı, Müslüman toplumda yapay zekanın yol açtığı zorluklar konusunda insanlara rehberlik edebilir. Müslümanlar yapay zeka konusunda ekonomik çıkarlardan ziyade ahlaki kaygıları ön planda tutmalı ve bu teknolojiyi inançlarına uygun şekilde geliştirmeye çalışmalıdır.

Herhangi bir teknolojik gelişme insan haklarına aykırı olmamalı, İslami değerlerle çelişmemeli, gelecek nesiller de dahil olmak üzere başkalarına zarar vermemelidir.

Ahlaki yapay zeka

İslam toplumlarında ahlaki yapay zeka kullanımı ve teknoloji gelişimi için yapay zeka ve teknolojinin tasarım ve uygulamasına İslami ahlaki normlar dahil edilmelidir. Buda İslami ahlaki değerlerin kalkınma sürecine aşılanması, ahlaki standartların oluşturulması ve ahlaki yapay zeka ve teknoloji uygulamaları hakkında halkın eğitimi ve diyalogunun teşvik edilmesiyle başarılabilir.

Yapay zeka ve teknolojik uygulamaların teşvik edilmesinde eğitim ve halkın bilinçlenmesi hayati önem taşır.

Sonuç olarak yapay zekanın (AI) İslami kültürlere dahil edilmesi, İslami ahlaki normların kapsamlı bir şekilde gözden geçirilmesini gerektirmektedir.

Müslümanlar inançlarına uygun ahlaki uygulamalara öncelik vermelidir.

İslam        Yapay zeka       Ahlak