Çocuklara doğru değeri verebiliyor muyuz?

Şeyma DEMİRCAN NAMAZCI

Ebeveyn olmak zor zanaattir, çünkü çocuklar doğduğu andan itibaren ilk eğitimlerini ailelerinden alırlar.  Anne ve babaların dil ve davranışları hal ve hareketleri çocuklara kendilerini ve dünyayı tanıma fırsatını verir. Bunu bilen ebeveynler de çocuklarını  en güzel en iyi şekilde yetiştirmeye çalışırlar. Ancak en iyinin en doğrunun ne olduğu kültürden kültüre değişen değerlerdir. Müslüman aileler için doğru ve güzel elbette ki islam ahlakına sahip bireyler yetiştirebilmektir. İslam ise güzel ahlaktır. Güzel ahlakın temeli  de “değer” dir.Bu sebeple  ebeveynlerin  görevi çocuklara doğru değeri verip örnek olabilmektir.

Peki nedir çocuklara verilmesi gereken “doğru değer”, güncel bir kaç örnekle verilen değer mesajlarını sorgulayalım.

Sen değersizsin mesajı

Anne mutfakta yemek yapıyordur. Çocuk heyecanlı bir şekilde içeriye girer ve anlatmaya başlar.”anne bu gün arkadaşımın başı sıkıştı ve ben…” çocuk sözünü bitiremeden anne konuşur “tatlım odana git,çok işim var..”  çocuk onun için çok önemli bir olayı anlatmak istediğinde annesinin ilgilenmemiş ve  dinlememiş olmasından üzülür.

O sırada annenin telefonu çalar anne telefonu açar ” merhaba Meralciğim, müsaitim tabiki “, der, az önce çocuğuna çok işi olduğunu söyleyen anne telefondaki arkadaşına müsait olduğunu söylüyordur. Bunu duyan çocuğun üzüntüsü artar ve kendini değersiz hisseder. Çünkü anne bu hal ve hareketiyle çocuğuna “benim senin için vaktim yok, ama arkadaşım için var, çünkü ona değer veriyorum” mesajı vermiştir. Sürekli olarak “sen değersizsin” mesajı alan çocuk kendine değer vermemeyi öğrenir ve özgüven sorunu yaşar. Bu durum akademik başarıdan insan ilişkilerine kadar hayatını ektiler.

Sen herkesten değerlisin mesajı

Anne çocuğunu okuldan almaya gitmiştir. sınıfın kapısına geldiği zaman öğretmen ile karşılaşır ve sohbet etmeye başlarlar. Öğretmen ” Ayşe hanım geldiğiniz çok iyi oldu,sizinle konuşmak istediğim bir konu var” der. Anne “tabiki öğreten hanım” ,öğretmen “okulumuzda kimsesiz ço….” öğretmenin sözü bitmeden çocuk sınıftan koşarak çıkar ve annesine seslenir. “anneee gel bak sana bu günkü yaptığımız etkinliği göstereceğim” der. Anne “tamam tatlım hemen geliyorum” der ve öğretmenin yarım kalan lafını bitirmesine fırsat vermeden çocuğu ile ilgilenmeye başlar. Bir çok annenin  çocuğumu her zaman dinliyorum , ben ilgili bir anneyim, adına sergilediği bu davranış ise çocuğa “sen herkesten değerlisin” mesajı verir.

Herkesten daha değerli olduğu hissiyle yetişen çocuk şımarık ve bencil olur. Şımarıklık ve bencillik ise insanı güzel ahlaktan uzaklaştıran değerlerdir.

Sen değerlisin ancak başkaları da değerli mesajı

Anne ve baba önemli bir konu üzerinde konuşuyorlardır. Çocuk odaya girer ve “annee bu gün ne olduğunu anlatacağım” diyerek söze girer. Anne ” yavrucuğum anlatacaklarını merak ediyoruz ama şu anda babanla bir konu üzerinde konuşuyoruz görüyorsun. Biraz sonra seni dinleyeceğiz azıcık sabreder misin” der.

Anne bu tepkisiyle çocuğuna “sen değerlisin ancak baban da değerli” mesajı vermiştir. Bu mesajlarla yetişen çocuk kendine ve başkalarına saygı duymayı öğrenir. Kendi fikrini öz güvenle söyleyebildiği gibi başkalarının fikrini de dinlemeyi öğrenir. Sen değerlisin ancak başkaları da değerlidir mesajı  “biz” dilidir. Biz ise Kuran dilidir, medeniyet dilidir, güzel ahlak dilidir.