Prof. Dr. Celal KIRCA

“İKİ YÜZLÜLÜK” SAMİMİYETSİZLİĞE TAKILAN MASKE

08.01.2022

İnsanın erdemli davranışlardan biri de olduğu gibi görünmesi ve göründüğü gibi de olmasıdır. Bu nedenledir ki Mevlana “Ya olduğun gibi görün, ya göründüğün gibi ol” deme ihtiyacını hissetmiştir. Türkçe’ de olduğu gibi görünmemeye, iki yüzlülük deniliyor, “dürüst olmama” yı,...

“VEFA” ÖZLENEN BİR KİŞİLİK GÖSTERGESİ

25.12.2021

Sevgiyi, dostluğu ve bağlılığı devam ettirmenin, kısaca bu bağlılığı sürekli kılmanın adına “vefa” deniliyor; dolayışıyla da sevginin dostluğun, bağlığın, minnettarlığın ve sadakatin de en temel göstergesi olarak kabul ediliyor. Vefa, tıpkı sevgi de olduğu gibi bir projektöre benziyor, kime yöneltilmiş...

NEDEN “GÜVEN BUNALIMI” YAŞIYORUZ?

15.12.2021

Prof. Dr. Celal Kırca Güven, İnsanlar arası ilişkilerde olması gereken en temel ilkelerden biridir. Daha açık bir ifade ile insanlar arasında esas olan, insanların birbirlerine güvenmeleri, ihanet etmemeleri, verdikleri sözde durmaları ve asla yalan konuşmamalarıdır. Teoride doğru olan bu ilkenin,...

NİÇİN OKUMALIYIZ?

08.12.2021

“Konfüçyüs’e “Bir ülkeyi idare etmeye çağrılsaydınız, yapacağınız ilk iş ne olurdu?” diye sormuşlar. O da “İşe önce dili düzeltmekle başlardım. Çünkü dil bozulursa kelimeler, düşünceleri iyi anlatamaz. Düşünceler iyi anlatılmazsa, yapılması gereken işler yapılamaz. Görevler gereği gibi yapılmazsa, töre ve düzen...

ZÜHD NEDİR NE DEĞİLDİR?

29.11.2021

İnsan, içinde yaşadığı sosyal, kültürel ve dinî şartlara göre bazı konulara daha fazla önem ve değer verme ihtiyacı hisseder. Çağlara göre şartlar değiştikçe, konulara verilen önem ve değerlerde de değişimler olur. Nitekim İslâm’ın ilk yüz yıllarında Müslümanların, dinî kavramların anlamları...

“AKIL” ÜZERİNE DÜŞÜNCELER

21.11.2021

Bazı kavramlar vardır, anlaşılması kolaydır; insanlar onları anlamak için fazla zorluk çekmezler. Somut kavramlar, genellikle bu gruba dahildir. Bazı kavramlar vardır, anlaşılması o kadar kolay değildir, hatta zordur. Bunların başında ise soyut kavramlar, özellikle de Kur’an’ın “müteşabih” diye tanımladığı kavramlar...

SADECE MEAL OKUMAK KUR’AN’I ANLAMAK İÇİN YETERLİ MİDİR?

13.11.2021

Genel bir Kur’an kültürü ve bilgisi elde edebilmek için meal okumak, gerekli ise de ayetlerin ne demek istediğini anlamak için yeterli değildir. Daha açık bir ifade ile meal, her ne kadar Kur’an’ın ne dediğini ana hatlarıyla bize sunan temel kaynağımız...

ALLAH’IN HİDAYETİNDEN NE ANLIYORUZ?

06.11.2021

“Anlama”, insan hayatındaki en temel sorunlardan biri olma özelliğini hep korumuş ve korumaya da devam etmektedir. Zira bir çok sebeple insan, duyduğunu ya da okuduğunu tam olarak anlayamamakta veya eksik anlamaktadır. Mevlana bu gerçeği, “Söylediğin, karşındakinin anlayabildiği kadardır” sözüyle ifade...

ALLAH HANGİ KULLARINI SEVER YA DA SEVMEZ

30.10.2021

Prof. Dr. Celal Kırca Her insan, başkaları tarafından sevilip sevilmediğini az-çok bilir ya da hisseder. Zira insanlar, ya davranışlarıyla ya da sözleriyle sevgilerini ifade ederler, bu nedenle insan sevilip sevilmediğini bir ölçüde anlama imkanı da bulur. Fakat insan, Allah Teâlâ’nın...

MÜSLÜMAN KİMLİK VE KİŞİLİK

23.10.2021

“Toplumsal bir varlık olarak insana özgü olan belirti, nitelik ve özelliklerle birinin belirli bir kimse olmasını sağlayan koşulların tümü” olarak tanımlanan kimlik, “Kim?” sorusunun cevabı olarak da açıklanabilir. Kişilik ise “Bir kimseye özgü belirgin özellik; tinsel ve ruhsal niteliklerin tümü;...

DİNİ ALLAH’A AİT KILMAK

16.10.2021

Allah Teâlâ, Hz. Peygamber’den insanlara “Bana, dini Allah’a has kılarak O’na kulluk etmem emredildi” demesini ister, o da hiç şüphesiz bu emrin gereğini yerine getirir ve ümmetine örnek olur. Hz. Peygamber, bir gün namaz kılmak amacıyla Kâbe’ye gelir ve etrafına...

İNSAN HER DUYDUĞU HABERE İNANMALI MI?

09.10.2021

İnsan, bir haberi ilk defa duyduğunda ne yapar? Genellikle duygularına, bilgi birikimine, ön yargılarına veya ideolojik tavrına ve bakış açısına göre ya kabul, ya da ret eder. Bununla birlikte meslek icabı basın mensuplarının dışında çok az insan, haberin kaynağını araştırma...

BİR DÜŞÜNCE SORUNU OLARAK ÖN YARGI

02.10.2021

Ön yargı, insanın davranışlarını etkileyen önemli faktörlerden birdir. “ Bir kimse veya bir şeyle ilgili olarak belirli şart, olay ve görüntülere dayanarak önceden edinilmiş olumlu veya olumsuz yargı, peşin yargı, peşin hüküm, peşin fikre” ön yargı denilmektedir. Bir başka...

SERVET ŞIMARIKLIĞI YA DA AHLAKÎ ÇÖKÜŞTE BİR GÖSTERGE

25.09.2021

Prof. Dr. Celal Kırca Atalarımız, edindiği engin tecrübelerin neticesinde, “Balık baştan kokar” sözüyle, toplumdaki bozulmanın, ahlakî çöküşün, her türlü yozlaşmanın, aşağıdan değil yukarıdan; alttakilerden değil, üsttekilerden başladığını ifade etmişlerdir. Kur’an da bize bunun bir sosyal gerçeklik olduğunu haber verir. Nitekim...

HASBÎLİKTEN HESABÎLİĞE SAVRULMAMAK

18.09.2021

Kur’an-ı Kerim’de Peygamberlerin, görevlerini insanlardan her hangi bir ücret almadan yaptıkları anlatılır. “Sizden hiçbir ücret istemiyorum. Benim ücretim yalnızca âlemlerin Rabbine aittir” ayeti ve benzeri diğer ayetler bunu ifade eder. Ayrıca isim zikretmeksizin bazı sahabîlerin,“Biz sizi yalnız Allah rızası için...

KARZ-I HASEN: SOSYAL HAYATIMIZIN BİZE UNUTTURDUĞU BİR KAVRAM

11.09.2021

Prof. Dr. Celal Kırca Kur’an, Müslümanın zorunlu ve gönüllü olarak yapması gereken yardımlardan söz eder ve bunları da, zekat, infak, sadaka ve karz-ı hasen olarak açıklar. Karz, “Geri ödenmek üzere verilen mal veya birine ödünç/borç verme” demektir. Karz-ı hasen ise,...

KENDİN “OLMAK YA DA OLMAMAK”

28.08.2021

Prof. Dr. Celal Kırca İnsan, bu dünyaya bir aileye, bir topluma, bir coğrafyaya ve bir tarihe aidiyeti ile gelir. Zamanla içinde yaşadığı toplumun kültürü ve dini ile tanışır; ilgisi ve bilgisi nispetinde de bunlarla olan ilişkisini geliştirir. Bu da onda...

KUR’AN’Î DEĞERLERLE NE KADAR UYUMLU YAŞIYORUZ?

22.08.2021

Prof. Dr. Celal Kırca Değer, “Bir şeyin önemini belirlemeye yarayan soyut ölçü, kıymet” olarak tanımlanır. Önem ise,” Bir şeyin nitelik veya nicelik bakımından değerli olma durumu, ehemmiyet” demektir. Kısaca değerli olanla önemli olan arasında ince bir farkın olduğu görülür. Daha...

İSRAF, SADECE YİYECEKLERİ ÇÖPE ATMAK MI?

07.08.2021

Prof. Dr. Celal Kırca “İsraf haramdır” deyip de, bu sözün gereğini yapmayan nice Müslümanın varlığına şahit oluyoruz. Ne demek istediğimi daha iyi anlatabilmem için Prof. Dr. Saffet Solak Bey’in Amerika’da master yaptığı yıllara ait bir anısı nakletmek istiyorum. Saffet...

ALLAH TASAVVURU: DİNÎ HAYATIMIZI ŞEKİLLENDİREN TEMEL ETKEN

22.07.2021

Prof. Dr. Celal Kırca Allah Teâlâ, “Sabırlı yirmi kişinin iki yüz, sabırlı yüz kişinin bin kişiyi yendiğini/yeneceğini” söyleyerek, inancın/imanın gücüne dikkatimizi çeker. Bunun pek çok örneğini tarih sahnesinde ve günlük hayatta görmek mümkündür. Bilindiği gibi tıpta da “Plasebo etkisi” adı...

Din-bilim ilişkisi üzerine düşünceler

09.06.2021

Günlük konuşmalarımızda zaman zaman "Yanlış anlaşıldım", "Onu kastetmemiştim", "Onu demek istememiştim" vb. sözlerin sıkça söylendiğine şahit olmuşuzdur.

“Din”i anlamada “İki Değerli Mantık” türüne mahkûm olmak

27.05.2021

İslamiyet dinimizi doğru anlamak için Aristo mantığı da denen ikili değerli temel mantık yetersiz kalabilir. Yazarımız Prof. Dr. Celal Kırca'nın görüşü.

Hz. Muhammed’i “Üsve-İ Hasene” kişiliği ile tanımak

21.05.2021

Doğru ve sağlıklı bir din anlayışı, ancak doğru bir peygamber anlayışına, doğru bir peygamber anlayışı da doğru bir Kur’an tasavvuruna, doğru bir Kur’an tasavvuru da doğru bir Allah tasavvuruna bağlıdır.

Kul Hakkı

13.05.2021

Prof. Dr. Celal Kırca “Hak” kavramı, “gerçek, sabit ve doğru olmak, gerekmek, bir şeye yakînen muttali olmak, sabit, doğru, varlığı kesin olan şey” anlamlarına gelir. Varlığı kesin ve mutlak gerçek olduğu için Allah’ın bir adı da “Hak” tır ve “Cenab-ı...

İnfak: sosyal yapımızın kilit taşı

06.05.2021

Dün olduğu gibi bugün de sıkıntılara ve çalkantılara maruz kalan sosyal yapımız ve sosyal hayatımız, bütün olumsuzluklara rağmen yıkılmadan ayakta durabiliyorsa, bunu -büyük - ölçüde- insanı iyiliğe sevk eden İslam’ın, “infak” anlayışına borçludur. Çünkü ...

Çevre ahlakı

27.04.2021

Çevremizi kirletmemeli, yakmamalı, yıkmamalı, tahrip etmemeli, kurulu düzeni bozmamalı, çevre kirliliğine neden olacak davranışlardan uzak kalmalıyız. Onun için tabiatı ölçülü ve dengeli kullanmalı, temiz tutmalı ve bu konudaki ahlakî sorumluluklarımızı yerine getirmeliyiz. Dolayısıyla ekolojik dengeyi korumak için hayvan...

Yol ayırımında insan: Ya şâkir ya nankör

20.04.2021

Prof. Dr. Celal KIRCA Yüce Yaratıcı, yarattığı kulunu elbette en iyi bilendir. En iyi bildiği içindir ki insanın fıtratında “minnet” duygusu ile birlikte “nankörlüğün” de bulunduğunu ifade ederek, “Biz insanı karışık bir sudan( döllenmiş yumurtadan) yarattık. Onu halden hale, şekilden...

Oruç: Takvaya yolculuk

14.04.2021

Kur’an-ı Kerîm, muhtevası ve kapsadığı konular itibariyle, kurallar emredici, ahlakı güzelleştirici ve insanları hidayete erdirici bir mahiyet arz eder, Bu nedenledir ki, onun muhatabı, her yönüyle insandır.

Aile kurumunun temel değerleri

08.04.2021

Prof. Dr. Celal Kırca Aile, cinsiyet farkı olan iki kişinin, hayatlarını bir ömür boyu birleştirmek üzere kurdukları kurumun adıdır. Her kurum gibi ailenin de dayandığı bir takım temel değerler mevcuttur. Bu değerler arasında kültürel, hukuki, ekonomik, sosyal ve psikolojik olanları...

Müsamaha: Mâzide kalan bir değer

31.03.2021

Prof. Dr. Celal Kırca Müsâmaha, aile başta olmak üzere toplumda bir arada yaşamayı sağlayan temel değerlerden biridir. “Kolaylık göstermek, yumuşak davranmak, hatayı görmezlikten gelmek” anlamlarına gelir. Günlük dilde ise daha ziyade Farsça kökenli bir kavram olan hoşgörü kullanılmaktadır. Hoş...

Sonraki sayfa »