Prof. Dr. Sami ŞENER

Günlük dilde, suç dendiğinde daha çok fiili baskı, saldırı veya iftira gibi konular dile getiriliyor. Halbuki asıl suç, bir toplumu ilgilendiren ve onun geleceğine ipotek koyan ve onun gelişimini engelleyen görüş, düzenleme ve uygulamaların akla gelmesi gerekiyor. Türkiye’deki hukuk sistemi,...

Bir toplumun normal ve tabii ilişkiler sürdürerek mi, yoksa şuursuz veya rastlantılar ile mi  hareket ettiğini nasıl anlayabiliriz? Günümüzde bu konu, tam olarak sosyoloji’nin konusu olmaktadır. Anormalin normal görülmesi: Bir toplumun  gerçekten varlığı, onun kurallı, ölçülü ve başka toplumlar ile...

İnsan olarak, en önemli özelliğimiz sosyal yönümüz olmasına rağmen, acaba bu sosyal yönümüzü gereği gibi tanıyor ve ondan faydalanabiliyor muyuz?  Ben bu konunun bir uzmanı olarak, sosyal yönümüzü tanımak bir yana, ondan uzaklaştığımızı düşünüyorum. Bu değerlendirmem, bir felaketin haberi olmamakla...

Ahlak, sosyal ilimlerde bir çalışma alanı olmanın yanı sıra, bir toplumun hayatına can katan ve toplumu onurlandıran bir yaşama kültürüdür. Günümüzde, ahlak sadece adı kalmış veya hayatın, ancak belirli alanlarına sıkıştırılmış bir değer halindedir.  Acaba, ahlak, bu duruma getirilirken,  hayatımız...

Fransız ihtilalinden sonra,  Osmanlı devletinde  Batı’daki teknolojik ve ilmi gelişmelere bakarak,  devlet adamlarının ve aydınların bir bölümünde batıya benzeme arzusu ortaya çıkmıştı. Aslında Batı’daki ilmi ve teknolojik ilerleme, siyasi ve iktisadi sahaya odaklaşmanın bir sonucuydu. Özellikle sömürge ülkelerinin ham madde...

  Yıl 2023. Hayatımıza göz attığımızda, her şey film şeridi gibi gözümüzün önünden geçiyor. Kendimizi bildik bileli neleri yaşadığımızı hatırlamamız, ilerisi için daha sağlıklı değerlendirme yapabilmemize imkan sağlayabilecek. Yaşayışımızda çelişkiler: Hayatımız, bir yönüyle olumlu özelliklere sahipken, diğer yönüyle problemli bir...

Türkiye ve İslam dünyasında din, başka toplumlardaki rol ve konumundan çok farklı bir özelliğe sahip. Bu açıklama ile dinin teorik ve kitabi yönünden ziyade, anlayış ve yaşayış tarafını kastetmekteyim. Dini hayatın dinamiği: Din, genel bir kavram olmakla beraber; dinlerin karşı...

Toplumlar, kimlik ve varlık felsefeleriyle tanınır ve değer bulur.  Bu durum, özellikle kişilerin dış görünüşleri veya maddi durumları veya bulundukları mevki açısından değil, insan ilişkileri, adaleti, merhameti ve anlayışı açısından ölçülür ve değerlendirilir. Toplumların gerçek değeri nasıl belirlenir  Günümüz kriterlerine...

Bu cümle, belki uzun zamandan beri dilimizde olan bir kavram. Ama, acaba bu cümleyi uzun boylu hiç düşündük mü? Onun kapsam ve manasının bizlere hangi sorumluluklar yüklediğini idrak edebildik mi? Bence, hayır.. Bu konu, öyle sıradan geçiştirilen bir mesele değil....

Toplumlar, çeşitli statü ve pozisyonlara sahip ve hayatın ihtiyaçları çerçevesinde, sosyal tabakalaşma içine girerler. Kültür, bilgi ve sanat faaliyetlerinin gelişmesiyle, toplumlarda yeni meslek alanları şekillenmiştir. Son yıllarda, internet ve bilgisayarın devreye girmesiyle çeşitli yeni meslek alanları ortaya çıkmış ve iktisadi-...

  Türkiye, değer ve kurallar bakımından bir “zıtlıklar ülkesi” olarak söylenebilecek, nadir ülkelerden biridir. Aslında, bazı geri bıraktırılmış ülkelerin yanı sıra; belki de halkı müslüman ülkelerin  tamamı için böyle bir durumdan bahsedebiliriz. Zıtlıklar, neden kaynaklanıyor: Zıtlık, aslında tabiatta var olan  ilahi...

Kurallar, sosyal hayatımızda belli bir düzen ve prensibe göre yaşamamızı sağlayan bir esastır. İnsan için kural, belli bir şuur ve düzenin eseri olarak hayatta kendini göstermektedir. Bir diğer manası ile, insanın yaşama felsefesinin pratik hayattaki işleyişi demek oluyor. Kuralsızlık, nasıl...

İnsanoğlunun belki de en değerli iki özelliği inanç ve düşünce sahibi olmasıdır. İnançlar, düşünme fonksiyonumuzun denetlemesi sonucunda kesinleşen akli ve kalbi kabullerdir. Fakat, sadece düşüncenin  çabası ile ortaya çıkmazlar. Özellikle, ilahi dinlerin kabulünde böyle bir sistem işler. Çünkü inanç bir değerdir...

Müstehcenlik; insanın vücudunun açıklığı, cinsi özelliklerini gösterme, bedenini sakınmama gibi ahlak dışı anlayış ve davranışları, isteyerek benimseme gibi bir yaşayış tarzının kişiye ve topluma hakim olmasıdır. İnsanın güzelliğini ortaya koymak istemesi ve onunla övünmesi tabii özelliklerinden biridir. Fakat, toplum hayatı;...

Toplumların hayatında, belirleyici özellik ve çizgiler vardır. Bunlar, o toplumun hangi dünya görüşü ve sistem anlayışı içerisinde yaşadığı bilgisini vermekte ve toplumsal değerler alanında da nasıl bir durumda olduğu anlaşılmaktadır. Siyaset alanında önemli kavramların kullanılması: Özellikle son siyasi seçimlerde, Dindarlık...

  Halkın yönetimde karar sahibi olması, çok eski dönemlerden beri insan toplumlarının önemli meselelerinden biridir. Çünkü idare, halkı yönetmek için kurulan bir sistemdir ve halktan kaynağını almayan, bir sistem; idari siyaseti dayanaksız bırakmış demektir.  Siyaset Teorilerinde Halk: Batı düşüncesinde siyasi...

Tarih, insanlığın  yaşadığı ve şahid olduğu hadiselerin yer aldığı toplum hafızasıdır. Bu hafızanın varlığı, insanların nelerle karşılaşıp, hangi karar ve tutumlara girdiğinin sonuçlarını vermesinden dolayı önemlidir. İnsan, aklı ve tecrübesi ile tarihi olaylardan ibret alır ve geleceği için bir değerlendirme...

Birlikte Yaşama projesi, Avrupa merkezli bir  konu olmasına rağmen; İslam medeniyeti, bu düşünceyi, pratiğe ilk defa geçiren bir kültür olmuştur.  Medine Anayasası olarak tarihte uygulanan bu andlaşma; Yahudi, Hristiyan ve Mekke dinine mensup kişileri de içine alarak, onları  siyasi manada...

Bundan yaklaşık yirmi yıl önce, Yeni Şafak gazetesinde  böyle bir başlık ile bir yazı yazmıştım. Bu yazı, bazı okuyucularım tarafından o dönemin iki muhafazakar siyasetçisine yönelik bir yazı olduğu düşüncesiyle, bana bazı sorular sormuş ve sitemlerde bulunmuşlardı. Şunu lideri mi...

Siyaset, yıllardır; bir çatışma ve söz düellosu ile sürüp gidiyor. Toplum, her defasında bir ümit ile yeni bir iktidarın kendi problemlerini gidererek, güzel ve iyi bir gelecek hazırlamasını bekliyor. Ama, her seferinde yeni problemler çıkıyor. Bazı konularda iyi işler yapılırken,...

Türkiye seçim sathına girdi. 21 yıllık iktidar, şimdiye kadar yaptığı işlere güvenerek toplumdan yeni bir yetki istiyor. Diğer tarafta, Millet İttifakı adıyla farklı fikir ve sistemlerin mensubu partiler de, “ yeni bir dönemi” başlatmak üzere, halktan görev talep ediyor. Siyasi...

Son aylarda, Siyasetti yoğun bir mücadele kendini hissettiriyor. Sanki, ülkenin en önemli meselesi, siyasi yarışta  x veya y grubunun kazanması gibi bir hava estiriliyor. Bunu, özellikle medya en üst seviyeye taşıyor. Siyaset, bir dünya görüşü değildir: Burada dikkatimizi çeken konu,...

Batı kaynaklı bu iki kelime, Batı toplumunun yaşayış felsefesinden kopuş dönemine ait idealler ve beklentiler çerçevesinde oluşturulmuş yaşama anlayışlarıdır. Sıkıntılı ve haksızlıkların olduğu bir sistemden çıkış yolu olarak filozof ve ticaret burjuvazisi tarafından belirlenmiş ve topluma sunulmuştur. Modernizmin hayal kırıklığı:...

Her toplumun bir sosyal felsefesi vardır.  Bu sosyal felsefe, inanç ve düşünce temelli bir  özellik taşımaktadır. Çeşitli iktisadi ve teknik çalışmalar, bu sosyal felsefe çerçevesinde hareket eder ve hayat tarzı bu temel anlayış ve düşünüş doğrultusunda  şekillenir. Hayatı anlamak ve...

İnsan, şuur sahibi bir varlıktır. Bunun manası, neyi, niçin yaptığının farkında olmaktır. Bu farkındalık, ele aldığı konuyu bilmesi, onu  çok önemli bir kriter ile değerlendirmek yoluyla anlaşılır. Aksi halde insan, ihtiras ve arzuları ile baş başa kalır ve neyi niçin...

  İnsan, hakikati arayan bir özelliğe sahip tek varlıktır. Tarih boyunca, kendi fikir ve hayat dünyası için yaptığı mücadele, insanlık tarihinin ana hareketlerini oluşturur: din, felsefe, ideoloji bu hakikati bulmak için ana yollar olarak karşımıza çıkar. Din ve aklın mücadelesi:...

Siyaset, başlı başına hayatı ve olayları belirleyici ve yönlendirici faktör değildir. Ama, nedense; kısa yoldan hedeflerine ulaşmak isteyenler, bu yolu tercih ederler.  Said Halim Paşa, Meşrutiyet dönemi yenilikçilerin, kendi kültürel dünyalarının farkında olmadan, batıyı olduğu gibi almaya çalıştıklarını, özellikle Anayasa...

Sosyal hayatta, çeşitli olay ve durumlar hakkında birtakım değerlendirmeler yapıyor ve geleceğe dair tahminler yapıyoruz. Akıl ve duygularımız, bizim için önemli  değerlendirici ve belirleyici özellikler olurken, bu özellikleri kullanma durumumuz; her zaman doğru bir şekilde gerçekleşmiyor. Davranışlarımız nasıl şekilleniyor: Aile...

Türkiye, seçim ortamına girerken; çok büyük bir afet yaşadık ve acılarımız kat kat büyüdü. Hayatı, nasıl yaşadığımızın bile farkına varmadık.  Hala da, artçı sarsıntılar ile, 13 milyon civarındaki insanımız, büyük sıkıntı ve zorluklar içinde maddi ve manevi kayıplarla, zorluklar içinde...

Türkiye, bugünlerde ciddi bir kıskacın içinde varlık ve yokluk çabasının mücadelesini veriyor. Dürüstlük, neredeyse sevilmeyen ve istenmeyen bir hale geldi. Yalan, her konuda; başucumuzda duran bir kurtarıcı gibi. İnsanlar, birbirlerinden emin bir halde olamıyor ve karşısındakine şüphe ve endişe ile...