Prof. Dr. Mustafa ALICI

1. Çağımız kognitif çağ; yani insan zihninin bedene kalbe, fiziksel dünyaya hükmedici insanı statik halde dinamik ve akışkan flux hale dönüştüren bir çağ. Bu çağa yapay zeka çağı da denmektedir. Yapay zeka, bilişsel (kognitio) açıdan ileri giderek bilinçte üstün olabilirken...

1. Bir Dinler tarihi metodolojisi yazarı olarak( özellikle dinlerin geleceğine dair çalışmalar yapan birisi olarak) katkı vermek üzere bu yazı kaleme alınmıştır 2. Bilhassa Endülüs, 12. yüzyıl da Batıyı dönüştürurken Avrupa İslam dunyasindan yaptığı çeviri ve aktarimlarla adına “dönüşümler yüzyılı”...

1. Hıristiyanlar, 25 Araliktaki Isa’nın dogum gününü ( Noel) kutlarlar. Ama dogru degil; en çok bilmeleri gereken bir konuda bilgileri yok.. 2. Aslında 25 Aralik, Putperest Romalıların en büyük ilahi Mitra Sol Invictus( Yenilmez Güneş Tanrısı Mitra’nın) doğum günü kutlamasindan...

1. Yahudi, kendi varlığını Tanrının işareti görür ” biz varsak tanrı var” veya “Yahudi varsa Tanrı vardır.” Üstün ırkını Tanrının üstünlüğüne eşitler.. Tanrının tüm sıfat, eylem ve izleri Yahudi aracılığıyla gerçekleşir. Vahiy Yahudiye aittir, peygamberler yahufiden çıkar. Karanlık içindeki İnsanlığın...

İSRAİLOĞULLARI 1.) İsrail, Hz.Yakup as. mın lakabı olup İsrailoğulları etnik olarak Hz. Yakup as’ın 12 oğlundan türeyen ve milletler topluluğuna son katılan bir milleti anlatır. 2.) Bu kelimenin geçtiği tüm ayetler olumludur. 3.) Peygamberlerin önderliğindeki, güdümündeki kavmi, hidayet bulanları ve...

a. Batı Teslis gibi form değiştirerek her şeyi dönüştürürken devrimci tevhidinle ifal ile dış alemi selamete( İslam) çevirmeli, iç aleminde ise infial ile inkılaplar icat etmelisin. b. Batı din anlayışında Sezara ait dünya krallığı ile İsa Mesihe ait göksel krallığı...

Saldıran teknoloji ve çelik yığını ise savunan iman ve maneviyat. Çanakkaleyi betimleyen biri biri bizden diğer batıdan iki şair var. O dönemin İngiliz edebiyatının ünlü şairi Patrick Shaw- Steward, bu savaşı antik çağda Çanakkale’de geçen Truva savaşıyla özdeş görürken Milli...

“Kur’an Müslümanı (Teolojik veya Nas Müslümanı): Allahın kitabınına odaklanarak her şeyi tek Nass gördüğü kitaba yönlendiren Müslüman; onun için bilhassa helal- haram ikilisi sebep, cennet –cehennem ise sonuç ikilemlerinde nimete kavuşup ateşten savuşmak üzere inşa ettiği bir alemde yaşamak vardır....

Harita Toprak Değildir!: Kutlu Miras Kudüs Yahudiler için hiçbir zaman harita ile toprak özdeş olamamıştır. Bir başka ifadeyle Yahudiler, tarih boyunca haritasız, topraksız bir şekilde yaşarken sürgünde “hiçbir yerde ama her yerde” bir anlayışla umutları kabarınca “gelecek sene Kudüs!! veya...

Dinler Tarihi sadece din olgusu ve dinlerin tarihsel gelişimlerini ele almaz aynı zamanda kutsala ait tüm olguların (fenomenlerin) de  mukayeseli bir şekilde ele alınmasını önemser. Disipline göre şehirler, sadece insanlar, sokaklar ve binalardan oluşan medeniyet alanları değildir. Aksine şehirler, aynı...

Aristoteles “ilk insanın öğretmeni Tanrı olmalı” der. Tanrı ile ilk karşılaşma “ilim” üzerine.. insanın Yüce Varlık ihtiyacı korku ile değil ilim ile başlar. Dinler Tarihi, ” İnsanın Yaratıcısına hayran kaldığı ilk şey “Sonsuz İIlahi Bilgidir” der…İnsan sonsuzluğu ve özgürlüğü ilim...

Dinler Tarihine göre dinlerin örnek model olarak sunduğu iman veya inanç kalıpları veya dinamik figürleri, öncelikle tecrübe ve ritüel odaklı aslında davranış belirleyici çok boyutlu olarak dindar insanların eylemlerini, değer verici, ceza veya ödül belirleyici veya hayat sınırlandırıcı işlev görmektedirler....

Dinler Tarihinde kutsal kitapların mana ve lafız arasında beşer ile yolculukları ilgi çekicidir. Her dini gelenek, kutsal kabul ettiği, muteber ve mukaddes saydığı bir metne veya külliyata sahiptir. Bu bazen doğrudan ilahi bir kelam olurken bazen de din kurucularının veya...

İnsanlığın lehine çalışmalar yapmaya gayret eden Dinler Tarihi bu düzlemde sağlıklı bir fütürist bakış açısı sunma niyetindedir. Bu konuyla ilgilenen din bilimcilerine göre “din” kategorisi altında zikredilen tüm geleneksel sistemler için geleceğin kendisi, daima muğlak olmuş;  korkucu, ortodoks olmayan, aksine...

Dinler Tarihi boyunca başta İslam olmak üzere ilahi kökenli geleneklerin savunduğu anlamda aşkın ve yaratıcı bir varlığın mevcudiyetini benimseyen Tanrı tasavvuru olarak Tevhid iki önemli safhada gelişmişti. Bir tarafta pratiğin teorinin önünde olduğu, ahlakın inancı şekillendirdiği, Tanrı ile özdeş olan...

  Hz. Hüseyin (ra) tarihteki tüm peygamberlerin, alimlerin, gazilerin batıl karşısındaki kıyamı ve devrimci ruhudur.. Hz. İbrahim(as)’dir.. Hz.Musa(as)’dir..Hz. Davud(as)’dur. Hz. İsa Mesih(as)’tir… Hz. Mustafa(sav) oluştur. Bütün temizliğiyle safiyettir. En görkemli haliyle tertemiz fıtrat, bozguncu zalime karşı cihat, imdat dileyen mazluma...

Müslümanın eleştirel aklı, her türlü sosyalist zihniyetinden ötesinde  her mazlumun ve her ezilenin yanındadır. Bir ideolojiden de öte pratik olarak ezenlere karşı devrimci bir akıldır. Bu akıl,  Tevhid peşinde yaşanmış farklı dini tecrübe algılarını hoşgören, tarih içinde şirke bulaşmış  ama...

İnsan, insanın geleceğidir.. Bir toplum da diğer toplumun geleceğinin yapıtaşlarından parçalar taşır. Aydın, sanıldığı gibi toplumun en alt tabakalarından veya kendisine mekan tayin ettiği kadar en üst tabakalarından çıkmaz. Aksine aydın, her iki kesimden ödünçler alarak oluşturduğu orta sınıfa ait...

Bayram yaklaşıyor. Biz Müslümanlara düşen ilk iş, Mübarek Kurbanımızı ile ücretini özdeş kılmayalım; mesela “senin hisse kaç bin tuttu? Veya “Sen payına kaç para ödediydin?” gibi Kurbanın manevi değerini maddi değerlerle mukayese etmeyelim. Dinler Tarihine göre medeniyetlerin manevi değerlerini maddi...

  Her gayr-i müslim kendi zamanını sahte ve bir o kadar batıl dünya formuyla yaşar. Hayat, tüm ihtişamıyla Müslümana sunulmuş bir nimettir. Yine İslam haricindeki geleneklere göre “şimdiki zaman” denen anlar dahil tüm tarih, “muhteşem gelecekten” doğar. Bir başka ifadeyle...

Günümüzde Müslüman bireyler için “birer davranış örneği”, “hayat inşa eden model” veya “yaşanmış İslam tecrübeleri” olarak kabul edilen peygamberlerin özgün davetlerinin bağlamsal mahiyetleri, İslam’a davetin doğasına uygun şekillenen ve inşa edilen pratik hayatlarıyla, karizmatik ilke ve ideal unsurlarıyla biçim kazanıp...

Dinin en gizemli, en içkin ve en kozmik boyutudur. Dinin en önemli ilham edici ve enerji yayıcı tarafı olup aynı zamanda aşkın ve içkin boyutlarını aynı anda kucaklayan ve öze inebilmeyi amaçlar. Objektiflik ve sübjektiflik bu alanda tam olarak işlev...

Dinin tarihsel ve gelişmeci yönüdür. Bu boyut bize öğretir ki dinî bir gerçek, aslî yönünü sadece tarih içindeyken ortaya çıkarabilir. Din, tıpkı vahiy gibi kendini tarihsel düzlemde ifşa ederse insanlar için gerçekliğe ulaşabilir. Din bu boyutuyla tarihidir, tarih ise dinidir....

Din, tıpkı insan gibi hem sade hem karmaşık bir kavramdır; Dinler Tarihçiler için “din kavramının” genel olarak iki temel özelliği göze çarpar; a. Kelime, geniş bir kullanım alanına sahip olması dolayısıyla tüm gündelik konuşmalara konu olacak ve maddi temsiller içinde...

Dinler Tarihine göre bir dini “saflaştırmak”, “ıslah etmek” veya “geliştirmek” bilim adamının değil, o dinin kurucusunun, önderlerinin veya peygamberinin görevidir. Dinî gelenekler, saflaştırma ve gelişme süreçlerine bağlı olarak “kültür dinleri” ve “vahye dayalı dinler” diye iki kısma ayrılmaktadır. Buradaki beşerin...

Dinler Tarihine göre teorik açıdan genel anlamda peygamberler, her yönüyle aşkınlığın, tecrübe ettiği imanın ve aşıladığı umudun ve bulunduğu her yerde “kendini evinde hissederek” getirdiği dinin en pratik formlarıyla halihazırda mevcut olmasını, tüm insanların özgürlükten taviz vermeden onlara yönelmesini isterler....

Dinler Tarihine göre peygamberlik, sadece Yahudilik ile başlamaz. Bir başka ifadeyle monoteizm hakkındaki kutsal metinlerdeki bilgilerin, tekelci bir bakışla vahiy alan peygamberlerin kişisel çabaları olmadan anlaşılamayacağı fikri, hem teolojik açıdan hem de tarihsel açıdan doğru değildir. Aksine teolojik açıdan yeryüzündeki...

Müslümanlara göre elindeki sapanıyla “çoban”, “büründüğü zırhıyla” savaşçı, “tahtına oturan” kral ve “Zebur sahibi” bir peygamber olan Hz. Davud’un fethedip ismen “Şalom” olan sahte bir ilaha adanan müşriklere ait şehri gerçek kimliğine yani “Selam Yurduna” dönüştürmüştür. Bu mukaddes şehir, aynı...

İslam’ın üçüncü mukaddes beldesi Kudüs’e yönelik Yahudi tekelciliğinin yanında bir diğer meydan okuyucu teo-politik tekelci bakış, Hıristiyan aleminden gelmektedir. Hıristiyan dünyasında kiliseler içinde arasında Evanjelikler, Kudüs konusunda tekelci ikinci bir cepheye sahiptirler; bu akıma mensup olanlar, protestan ana akımı içinde...

Kudüs-ü Şerif veya Yahudilerin “barışın şehri adını verdikleri Yeruşalim, antik çağlardan günümüze kadar çok boyutlu anlamlarıyla bu özelliklere sahip nadir şehirlerden biridir. Kadim dünyada sıradan bir şehir iken İsrail peygamberlerinden Yuşa zamanında alınması için çaba gösterilen (Yuşa, 10/1-4) ama başarılı...